kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak / Alice Munro (Isabel Etxeberria Ramirez) / Erein-Igela, 2018

Zer gertatuko ote? Amaia Alvarez Uria / Argia, 2019-03-17

Txekhov kanadiarra deitu izan diote Alice Munrori, hizpide dugun ipuin bilduma idatzi duen egileari. Sari asko jaso ditu egin duen ibilbide literario luzean, besteak beste 2013an Literaturako Nobel Saria. Epaimahaikideek esan zuten ipuin garaikideko maisua (maistra?) zela. Hamalau ipuin liburu argitaratu ditu gaur arte, lau urtean behin bat gutxi gorabehera, eta euskaraz bi liburu ditugu: 2012an Zorion handiegia itzuli zuten eta 2018an Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak.

Literatura Unibertsala sailean iaz kaleratu zen lan honetan bederatzi ipuin ditugu eta lehenak ematen dio izena bilduma osoari. Haur jolas eta kanta bana dira lehen eta azken ipuinei izenburua ematen dietenak. Bizitzako eta harremanetako norabide aldaketak topatuko ditugu narrazio hauetan, denboran aurrera eta atzera eginez idazleak erakutsiko digu ezer ez dela aurreikusten den modukoa, gauzak aldatzen direla.

Egunerokotasuna paratuko digu begien aurrean eta honek erabiltzen dituen maskarak eta maskaren atzekoak. Emakume protagonistek kontatuko dizkigute haien bizitzetan jazotakoak: bikoteen arteko harremanak, gaixotasuna eta heriotza, senideen bisitak, haur-gaztaroko oroitzapenak zahartzaroan, erlijioaren presentzia, ezkontzaz kanpoko sexua, herria eta hiriaren arteko joan-etorriak, adiskidetasuna eta maitasuna.

Ipuinotan soiltasuna topatuko dugu prosan, baina konplexutasuna pertsonaiengan. Poliki berotzen doa ura lapikoan, bor-bor hasi arte. Argi eta zehatz deskribatzen ditu pertsonaiak eta egoerak gero gertaerak aurkeztu eta sorpresa agertzeko. Zahar-etxera bisitan, kasu: “Emakumeak izaten ziren hizketari bizirik eusten ziotenak. Gizonak kikildurik bezala agertzen ziren egoera hartan; nerabeak, iraindurik. Bisita izan zutenak, berriz, (…) prozesio-buruan, etorri zen jendearekin harro, baina begirada galdurik bezala (…) bisitaren estresaz”.

87 urte dituen emakume idazle honi tribuko jakintsuaren traza hartzen diot narraziotan atzera begira jartzen dituenean protagonistak, hurrengo belaunaldiei bere esperientziak transmititu nahian. Azken ipuinean narratzaileak esaten duen bezala, “inoiz ez da jakiten”, “dena da posible”. Gainera, angelu desberdinetatik ikusten dituzte gauzak bere pertsonaiek. Hori egitera gonbidatzen zaituztet liburu honekin.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak