kritiken hemeroteka

8.157 kritika

« | »

Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak / Alice Munro (Isabel Etxeberria Ramirez) / Erein-Igela, 2018

Zer gertatuko ote? Amaia Alvarez Uria / Argia, 2019-03-17

Txekhov kanadiarra deitu izan diote Alice Munrori, hizpide dugun ipuin bilduma idatzi duen egileari. Sari asko jaso ditu egin duen ibilbide literario luzean, besteak beste 2013an Literaturako Nobel Saria. Epaimahaikideek esan zuten ipuin garaikideko maisua (maistra?) zela. Hamalau ipuin liburu argitaratu ditu gaur arte, lau urtean behin bat gutxi gorabehera, eta euskaraz bi liburu ditugu: 2012an Zorion handiegia itzuli zuten eta 2018an Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak.

Literatura Unibertsala sailean iaz kaleratu zen lan honetan bederatzi ipuin ditugu eta lehenak ematen dio izena bilduma osoari. Haur jolas eta kanta bana dira lehen eta azken ipuinei izenburua ematen dietenak. Bizitzako eta harremanetako norabide aldaketak topatuko ditugu narrazio hauetan, denboran aurrera eta atzera eginez idazleak erakutsiko digu ezer ez dela aurreikusten den modukoa, gauzak aldatzen direla.

Egunerokotasuna paratuko digu begien aurrean eta honek erabiltzen dituen maskarak eta maskaren atzekoak. Emakume protagonistek kontatuko dizkigute haien bizitzetan jazotakoak: bikoteen arteko harremanak, gaixotasuna eta heriotza, senideen bisitak, haur-gaztaroko oroitzapenak zahartzaroan, erlijioaren presentzia, ezkontzaz kanpoko sexua, herria eta hiriaren arteko joan-etorriak, adiskidetasuna eta maitasuna.

Ipuinotan soiltasuna topatuko dugu prosan, baina konplexutasuna pertsonaiengan. Poliki berotzen doa ura lapikoan, bor-bor hasi arte. Argi eta zehatz deskribatzen ditu pertsonaiak eta egoerak gero gertaerak aurkeztu eta sorpresa agertzeko. Zahar-etxera bisitan, kasu: “Emakumeak izaten ziren hizketari bizirik eusten ziotenak. Gizonak kikildurik bezala agertzen ziren egoera hartan; nerabeak, iraindurik. Bisita izan zutenak, berriz, (…) prozesio-buruan, etorri zen jendearekin harro, baina begirada galdurik bezala (…) bisitaren estresaz”.

87 urte dituen emakume idazle honi tribuko jakintsuaren traza hartzen diot narraziotan atzera begira jartzen dituenean protagonistak, hurrengo belaunaldiei bere esperientziak transmititu nahian. Azken ipuinean narratzaileak esaten duen bezala, “inoiz ez da jakiten”, “dena da posible”. Gainera, angelu desberdinetatik ikusten dituzte gauzak bere pertsonaiek. Hori egitera gonbidatzen zaituztet liburu honekin.

Azken kritikak

Kangaroo
Martin Etxeberria

Maddi Galdos Areta

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Irati Majuelo

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Asier Urkiza

Erresistentziarako gorputzak: bollerak
Eva Perez-Pons

Nagore Fernandez

Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite

Hasier Rekondo

Kangaroo
Martin Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga

Mikel Asurmendi

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Irati Majuelo

Barbaroak eta zibilizatuak
Ibai Atutxa

Amaia Alvarez Uria

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Martin-Etxebeste

Argialdiak
Miriam Luki

Asier Urkiza

Alexander Wolfen mamua
Gaito Gazdanov

Nagore Fernandez

Nire bizitza ni barik
Oskar Gaztelu Bilbao

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Ibon Egaña

Artxiboa

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

Hedabideak