kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Inor ez delako profeta bere mendean / Asier Amezaga / Erein, 2018

Aresti berrinterpretatuz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-02-09

Gabriel Aresti oinarrizko erreferentzia bihurtu da euskal kulturan eta bere lanaren eta pertsonaren inguruan bibliografia ugaria sortu da. “Inor ez delako profeta bere mendean”, Asier Amezagak idatzitako saiakera, da poetari buruz argitaratu den azken lanetako bat. Liburu honek ikuspuntu bikoitza aurkezten duela ematen du. Batetik, Arestiren inguruan ari den idazlan baten aurrean gaude. Arestiren garrantzia eta itzala plazaratzen da liburu honetan, alor askotara zabaltzen den garrantzia. Bestalde, Arestiren figura aitzakia ere bada beste hainbat gairi buruz hitz egiteko. Izan ere, Gabriel Aresti bere burua gainditzen duen pertsonaia moduan aurkezten da orrialde hauetan, pertsona eta poeta baino gehiago sinboloaren mailan kokaturik agertzen zaigularik. Eta hemen, batez ere, puntu honi ematen zaio garrantzia.

Idazlan honetan, beraz, ez da Arestik egin edo esan zuenaz bakarrik hitz egiten, baizik-eta Arestiren figura alor desberdinetan nola erabili izan den aztertzen da. Poemetan esaten zuena kontuan hartuta, haren bertsorik ospetsuena (badakizue, aitaren etxea defendituko duelakoa) oinarrian jarrita, Arestiren etxe horren bilakaera ikusiko dugu esaldi hori erabili izan den testuinguru desberdinetan. Umberto Ecok lan irekiaren bidez azaltzen zuen abangoardiako artea. Esaten zuen bezala, lan irekiak interpretazio desberdinak har zitzakeen, hain malgua baitzen. Arestiren esaldi enblematiko horretaz gauza bera esan daiteke, ia edozein testuingurutan erabili izan baita norberaren planteamenduak bermatzeko.

Horrelako estatusa lortu duen idazlea idazlea baino gehiago da, sinboloa, goian esan denez, eta sinboloaren izaera zehaztu gabea izanik interpretatzailearen edota erabiltzailearen arabera hartzen du balioa. Honek aukera ematen du haren irudia manipulatzeko. Eta erabilera honek batzuetan poesia bera estaltzen du, lan poetikoa bigarren mailakoa izango balitz bezala. Amezagaren saiakeran erabilera horiek interpretatzen dira, era sakon eta interesgarrian, paradoxak nabarmenduz. Eta paradoxen artean, Errekalde auzoko Aresti eskola datorkit gogora, abizena aldatu gabe izena, eta izana, aldatu baitzitzaizkion.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak