« Agurrak eta enkontruak | Txikia handi »
Inor ez delako profeta bere mendean / Asier Amezaga / Erein, 2018
Aresti berrinterpretatuz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-02-09
Gabriel Aresti oinarrizko erreferentzia bihurtu da euskal kulturan eta bere lanaren eta pertsonaren inguruan bibliografia ugaria sortu da. “Inor ez delako profeta bere mendean”, Asier Amezagak idatzitako saiakera, da poetari buruz argitaratu den azken lanetako bat. Liburu honek ikuspuntu bikoitza aurkezten duela ematen du. Batetik, Arestiren inguruan ari den idazlan baten aurrean gaude. Arestiren garrantzia eta itzala plazaratzen da liburu honetan, alor askotara zabaltzen den garrantzia. Bestalde, Arestiren figura aitzakia ere bada beste hainbat gairi buruz hitz egiteko. Izan ere, Gabriel Aresti bere burua gainditzen duen pertsonaia moduan aurkezten da orrialde hauetan, pertsona eta poeta baino gehiago sinboloaren mailan kokaturik agertzen zaigularik. Eta hemen, batez ere, puntu honi ematen zaio garrantzia.
Idazlan honetan, beraz, ez da Arestik egin edo esan zuenaz bakarrik hitz egiten, baizik-eta Arestiren figura alor desberdinetan nola erabili izan den aztertzen da. Poemetan esaten zuena kontuan hartuta, haren bertsorik ospetsuena (badakizue, aitaren etxea defendituko duelakoa) oinarrian jarrita, Arestiren etxe horren bilakaera ikusiko dugu esaldi hori erabili izan den testuinguru desberdinetan. Umberto Ecok lan irekiaren bidez azaltzen zuen abangoardiako artea. Esaten zuen bezala, lan irekiak interpretazio desberdinak har zitzakeen, hain malgua baitzen. Arestiren esaldi enblematiko horretaz gauza bera esan daiteke, ia edozein testuingurutan erabili izan baita norberaren planteamenduak bermatzeko.
Horrelako estatusa lortu duen idazlea idazlea baino gehiago da, sinboloa, goian esan denez, eta sinboloaren izaera zehaztu gabea izanik interpretatzailearen edota erabiltzailearen arabera hartzen du balioa. Honek aukera ematen du haren irudia manipulatzeko. Eta erabilera honek batzuetan poesia bera estaltzen du, lan poetikoa bigarren mailakoa izango balitz bezala. Amezagaren saiakeran erabilera horiek interpretatzen dira, era sakon eta interesgarrian, paradoxak nabarmenduz. Eta paradoxen artean, Errekalde auzoko Aresti eskola datorkit gogora, abizena aldatu gabe izena, eta izana, aldatu baitzitzaizkion.
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez
Simulakro bat
Leire Ugadi
Maddi Galdos Areta
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Ibon Egaña
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Paloma Rodriguez-Miñambres