kritiken hemeroteka

8.280 kritika

« | »

Inor ez delako profeta bere mendean / Asier Amezaga / Erein, 2018

Aresti berrinterpretatuz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-02-09

Gabriel Aresti oinarrizko erreferentzia bihurtu da euskal kulturan eta bere lanaren eta pertsonaren inguruan bibliografia ugaria sortu da. “Inor ez delako profeta bere mendean”, Asier Amezagak idatzitako saiakera, da poetari buruz argitaratu den azken lanetako bat. Liburu honek ikuspuntu bikoitza aurkezten duela ematen du. Batetik, Arestiren inguruan ari den idazlan baten aurrean gaude. Arestiren garrantzia eta itzala plazaratzen da liburu honetan, alor askotara zabaltzen den garrantzia. Bestalde, Arestiren figura aitzakia ere bada beste hainbat gairi buruz hitz egiteko. Izan ere, Gabriel Aresti bere burua gainditzen duen pertsonaia moduan aurkezten da orrialde hauetan, pertsona eta poeta baino gehiago sinboloaren mailan kokaturik agertzen zaigularik. Eta hemen, batez ere, puntu honi ematen zaio garrantzia.

Idazlan honetan, beraz, ez da Arestik egin edo esan zuenaz bakarrik hitz egiten, baizik-eta Arestiren figura alor desberdinetan nola erabili izan den aztertzen da. Poemetan esaten zuena kontuan hartuta, haren bertsorik ospetsuena (badakizue, aitaren etxea defendituko duelakoa) oinarrian jarrita, Arestiren etxe horren bilakaera ikusiko dugu esaldi hori erabili izan den testuinguru desberdinetan. Umberto Ecok lan irekiaren bidez azaltzen zuen abangoardiako artea. Esaten zuen bezala, lan irekiak interpretazio desberdinak har zitzakeen, hain malgua baitzen. Arestiren esaldi enblematiko horretaz gauza bera esan daiteke, ia edozein testuingurutan erabili izan baita norberaren planteamenduak bermatzeko.

Horrelako estatusa lortu duen idazlea idazlea baino gehiago da, sinboloa, goian esan denez, eta sinboloaren izaera zehaztu gabea izanik interpretatzailearen edota erabiltzailearen arabera hartzen du balioa. Honek aukera ematen du haren irudia manipulatzeko. Eta erabilera honek batzuetan poesia bera estaltzen du, lan poetikoa bigarren mailakoa izango balitz bezala. Amezagaren saiakeran erabilera horiek interpretatzen dira, era sakon eta interesgarrian, paradoxak nabarmenduz. Eta paradoxen artean, Errekalde auzoko Aresti eskola datorkit gogora, abizena aldatu gabe izena, eta izana, aldatu baitzitzaizkion.

Azken kritikak

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Hasier Rekondo

Bufalo guztiak
Juanra Madariaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma

Jon Jimenez

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Asier Urkiza

Zirriborroak eta gero
Askoren artean

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak