kritiken hemeroteka

8.508 kritika

« | »

Inor ez delako profeta bere mendean / Asier Amezaga / Erein, 2018

Aresti berrinterpretatuz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-02-09

Gabriel Aresti oinarrizko erreferentzia bihurtu da euskal kulturan eta bere lanaren eta pertsonaren inguruan bibliografia ugaria sortu da. “Inor ez delako profeta bere mendean”, Asier Amezagak idatzitako saiakera, da poetari buruz argitaratu den azken lanetako bat. Liburu honek ikuspuntu bikoitza aurkezten duela ematen du. Batetik, Arestiren inguruan ari den idazlan baten aurrean gaude. Arestiren garrantzia eta itzala plazaratzen da liburu honetan, alor askotara zabaltzen den garrantzia. Bestalde, Arestiren figura aitzakia ere bada beste hainbat gairi buruz hitz egiteko. Izan ere, Gabriel Aresti bere burua gainditzen duen pertsonaia moduan aurkezten da orrialde hauetan, pertsona eta poeta baino gehiago sinboloaren mailan kokaturik agertzen zaigularik. Eta hemen, batez ere, puntu honi ematen zaio garrantzia.

Idazlan honetan, beraz, ez da Arestik egin edo esan zuenaz bakarrik hitz egiten, baizik-eta Arestiren figura alor desberdinetan nola erabili izan den aztertzen da. Poemetan esaten zuena kontuan hartuta, haren bertsorik ospetsuena (badakizue, aitaren etxea defendituko duelakoa) oinarrian jarrita, Arestiren etxe horren bilakaera ikusiko dugu esaldi hori erabili izan den testuinguru desberdinetan. Umberto Ecok lan irekiaren bidez azaltzen zuen abangoardiako artea. Esaten zuen bezala, lan irekiak interpretazio desberdinak har zitzakeen, hain malgua baitzen. Arestiren esaldi enblematiko horretaz gauza bera esan daiteke, ia edozein testuingurutan erabili izan baita norberaren planteamenduak bermatzeko.

Horrelako estatusa lortu duen idazlea idazlea baino gehiago da, sinboloa, goian esan denez, eta sinboloaren izaera zehaztu gabea izanik interpretatzailearen edota erabiltzailearen arabera hartzen du balioa. Honek aukera ematen du haren irudia manipulatzeko. Eta erabilera honek batzuetan poesia bera estaltzen du, lan poetikoa bigarren mailakoa izango balitz bezala. Amezagaren saiakeran erabilera horiek interpretatzen dira, era sakon eta interesgarrian, paradoxak nabarmenduz. Eta paradoxen artean, Errekalde auzoko Aresti eskola datorkit gogora, abizena aldatu gabe izena, eta izana, aldatu baitzitzaizkion.

Azken kritikak

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Simulakro bat
Leire Ugadi

Ibon Egaña

Bigarren sexua
Simone de Beauvoir

Mikel Asurmendi

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Maddi Galdos Areta

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Aiora Sampedro

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Mikel Asurmendi

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak