kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Beldurra bera zaldi / Bixente Serrano Izko / Pamiela, 2002

Askatasunaren motorra Oier Guillan / Gara, 2003-04-12

Beldurra askatasun nahiaren motorra izan daitekeela, hari horretatik tiraka garatzen du Bixente Serrano Izkok Pamielak argitaratu berri duen saiakera. Ideia erakargarria, ederra hein batean, entzun orduko jakin-mina kitzika dezakeen abiapuntua.

Liburua irakurtzen hasi eta segituan ohartzen ahal da irakurlea ideia ugari eskaintzen dituela autoreak, ez dela doakoa bertako eskaintza. Arkatza eskuetan, liburuaren azpiataletan murgildu eta paragrafo batek baino gehiagok eskatuko dio irakurleari une batez gelditu eta esaldiak barneratzea, haien inguruan gogoeta egitea. Apika, irakurleak ez du saiakerak irakurtzeko ohitura handia izanen, baina liburu honetan erraztasunak topatzen ahal ditu, batez ere egitura aldetik, edukiaren sendotasunari inolaz ere uko egin gabe. Autoreak, saiakera zenbaitetan suma daitezkeen gehiegikerietan erori gabe, zuzen eta zehatz garatzen ditu ideiak. Edukiak, hiru zati nagusiez gain, azpiatal ugaritan banatuta daude, irakurketaren erritmoa nabarmen erraztuz. Aforismo, artikuluxka bilduma edo poema liburuen eraginpean kokatzen du hitzaurrean autoreak berak aipatu egitura; ene aburuz, modu eraginkor batean.

Erreferentziaz josirik dago liburua: Nietzscheren itzal luzea sarritan abiapuntu den moduan, badaude ere Joxe Azurmendi bezalako izen gertuagokoen ideiak edo pentsamendu klasikoaren oihartzunak. Guztiek lotura zehatza osatzen dute askatasunarekiko ideia eta kontzeptuen garapenaren amaraunean. Askatasunarekiko grina, beharra eta erakargarritasuna etengabe historiaren harian kausitzen ahal diren moduan, egun ere gaurkotasunez beteriko hitza dela suma liteke. Historian, edonola ere, paradoxa erabilera eta sentipen anitzeko kontzeptua izan dela suma liteke liburuan zehar. Historikoki gizakiak naturatik egindako ihesaren aitzin beldurra kausitzen ahal da; haren ondorioz, eta helmuga edo lorpen partzialetik at, askatasunerako bidean bertan omen dago kondenaturik aurkitzera berezko sentipena omen denaren zentzua.

Saiakera da eskuetan duguna, saiakera euskaraz. Balizko irakurleentzat oraino hutsunez, gabeziaz eta, batez ere, egiten denarekiko ez ezagutzaz beterik suerta litekeen generoa. Genero garrantzitsu eta potentzialki oparoa azpimarratuko nuke nik. Nolakoa ote da tankera honetako idazkien irakurlea? Nori zuzentzen zaio honelako argitalpen bat? Erantzun zehatz edo errazik izan ez arren, gogoetarako gonbita egiten duen gaia da saiakerarena inguru hauetan. Edonola ere, Serrano Izkok balizko irakurlegoaren eremua malgutzeko saio garrantzitsua egiten duela iruditzen zait, batez ere egitura eta tonu aldetik, betiere haien eta edukien artean oreka duina eskainiz. Liburu honetan irakurleari ez zaizkio sobera urrun geldituko erreferentziak, ideiak agertzeko moduak. Serrano Izkok zubi garrantzitsuak eraikitzen ditu tarteka askatasunaren inguruko ideien eta gaurkotasunezko elementuen artean, irakurlego zabalago batentzat klabeak izan daitezkeen keinuen bidez.

Ez dakit aipatutakoaren ildoan saiakera eta irakurlearen arteko zubia oinarri sendoetan sostengaturik ote dagoen, oraindik gehiago sakon eta zorroz liteke agian, baina, edonola ere, bide erakargarri eta aproposa delakoan nago, balizko saiakeren egiturei begira kontuan hartzeko modua.

Paradoxak eta ametsak, literaturaren labirintoan…

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak