kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Ipuinak / Isaac Bashevis Singer (Koro Navarro) / Alberdania-Elkar, 2003

Lekukotasuna Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2003-04-13

Duela gutxi auzuneko liburutegian aurkitu nuen Isaac Bashevis Singerren autobiografia. Hemendik, txoko honetatik, gomendatzen diot irakurle den orori liburu horren irakurketa, atsegina izateaz gainera baduelako zer erakutsi bertan. Egia esan, Bashevis Singerren bizitzak berak idatzitako eleberrien kutsua du. Poloniako juduen artean sortua, juduek jasan izan zituztenak jasan zituen. Baina, tartean, eta hori da Bashevis Singerrek azpimarratzen duena, bai bere bizitzaz bai besteen bizitzaz ari denean, mundu bat ikusi zuen, ekialdeko juduek osatzen zuten mundua. Hori dena gain behera joan zen eta azkenik, naziek bultzaturik, desagertu egin zen, zeruan ke moduan. Auschwitzen, alegia. Izan ere, Auschwitzera eraman zituzten juduek esaten baitzuten, umore beltza erakutsiz, handik sortzeko modu bakarra tximiniatik zela. Juduek umorea zuten, zalantzarik ez. Eta umore hori da, hain zuzen, Isaak Bashevis Singerrek erakusten duena, euskarara itzuli diren ipuin hauetan.

Bashevis Singer heriotzatik libratu egin zen, Ameriketara ihes egiteko aukera izan zuelako. Ameriketan zegoelarik ez zuen gehiegi idatzi arrazakideen patu gaiztoari buruz. Bizitza aurrera zihoakion neurrian, berak ere aurrera jo zuen, atzean utzitakoa ahaztu gabe ordea. Memoria baita Bashevis Singerren, eta idazle izan nahi duen ororen, kokalekua. Gogoratzen naizenez, ia haren liburu guztiak irakurri baititut, haurtzaroko oroitzapenek toki handi eta zabala betetzen dute harenean. Judu askenazien artean, jiddishez idatziz, Bashevis Singer komunitate baten ahots bihurtu zen. Bere historiak oso lokalak dira, baina horrek ez du esan nahi guk euskaldunok halakorik ulertzeko eragozpenik dugunik. Mundu txiki horri gurea baita, gure egiten duguna literaturaren bidez. Liburuak zortzi ipuin biltzen ditu. Esan behar dut niri gehien gustatzen zaidana falta dela, “Market kaleko Spinoza”, baina hala ere ipuin duinak dira, ipuin erakusgarriak, ipuin-lekukoak.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak