« Elkarrekin abesteko kantua | Emakumetzea »
Larrutik ordaindua / Joseba Lozano / Alberdania, 2018
Psikopataren bila Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-01-13
Thrillerraren bide malkartsuak urratzen ditu Joseba Lozanoren “Larrutik ordaindua” izenburuko nobela honek. Xendra horietatik abiatzen denez, harridura eta sorpresa ezinbesteko osagaiak dira argumentuan, baina baita barruko koherentzia ere, idazlea “deus ex machina” moduan ari dela estaltzeko, dena berez eta sinesgarritasunez gertatzen ari dela irudikatzeko. Alor honetan originala izatea zaila den arren, idazleak ahalegina egin du zerbait desberdina egiteko eta horretarako thriller moduko argumentu hau testuinguru historiko berezi batean kokatu du. Hau, berez, ez da originala, baina berak hautatu duen testuinguru historikoa euskal literaturan behintzat bitxi xamarra da, gertakariak Pariseko Komunan kokatu baititu, alegia, 1871ko udaberrian.
Argumentua garaiaren aldetik ez ezik espazioaren aldetik ere urrundu du. Eta honelako istorioetan gertatzen den bezala, gertakarien inguruaz irakurleen esperientzia zuzena zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta sinesgarriagoa izan dakieke kontatzen dena. Honez gainera, esan behar da idazleak dokumentazio lan handia egin duela, edo behintzat hala ematen duela, zehaztapen asko ematen ditu eta. Eta datu historikoekin batera eguneroko bizitzari dagozkion zertzeladak ere badaudenez, errealismoa irudikatu nahi du, batzuetan tipismora lerratzen bada ere.
Istorioan azaltzen denez, testuingutu horretan psikopata batek eginda diruditen hilketa bortitz batzuk gertatu dira eta Komunako nagusiek hiru pertsonaiari enkargatu diete ikerketa. Sophie Blanchet izeneko emakume gaztea izango da ikerketa burua, bi gizon laguntzaile dituelarik (Leo eta Fabian). Gerra hotsen artean, bonbardaketaz eta tiroz inguratuta, oztopoz betetako inguru batean alegia, pertsonaiek aurre egingo diote ikerketari. Nago honelako argumentuetan ohituta dauden irakurleek denik eta gauzarik harrigarrienak aurkitu dituztela dagoeneko, eta kostako zaiela ezagutzen dituzten beste obra batzuen oihartzunak ez topatzea. Ezinbestekoa da hori. Edonola ere, argumentua interesgarria da, eta dudarik gabe jakin-mina pizten du hiltzailearen eta ikertzaileen arteko lehian ea nor suertatuko den irabazle.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez