susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Mugaz gaindiko bidaia | Subjektu poetiko etsituak »

Emakume burugabea / Antxiñe Mendizabal Aranburu / Elkar, 2018

Izaeraren bila Javier Rojo / El Diario Vasco, 2018-07-21

Batzuetan liburua testu baterako euskarri hutsa baino zerbait gehiago da eta objektua bezala gainbalio batez hornituta agertze zaigu. Horixe gertatzen da “Emakume burugabea” izenburuko liburu honekin. Testuaren aldetik esan genezake Antxiñe Mendizabal Aranburuk idatzitako poema batzuk biltzen direla hemen. Baina, horrez gainera, marrazkiak ere badaude, Iraia Okina Salazarren eskutik datozenak. Eta biak ala biak, marrazkiak eta poemak, poemak eta marrazkiak, maila berean daude garrantziaren aldetik. Haur literaturaren alorreko obra baten aurrean gaudela pentsa genezake, baina ez da horrela, haur literaturan ohiko den prozedura erabilita helduentzako liburu bat sortu dute egileek.

Testuan zentratuta, poema liburua da hau, baina poemak antolatuta daude istorio bat kontatuko balute bezala, poema guztiak elkartuta leienda bat azalduko balitz bezala. Istorio horretan bilakaera inplikatzen duen bidaia moduko bat kontatzen zaigu. Bidaia honetan, emakume baten aldaketa agertzen zaigu, itxuratik esentziara doalarik. Hasiera batean agertzen zaigun emakumearengan bere itxura da garrantzitsuena, azaleko irudia baita axola duena. Baina itxura hori ez da bere baitatik sortua, emakumeak aurkezten duen irudi hori kanpotik inposatuta dago-eta. Emakumeak bere benetako izaera aurkitzeko bere baitara bildu behar du, eta bere baitan kanpoko inposaketa horiek eraitsi ditzaketen osagaiak aurkitu. Eta hori lortzen da lurrarekin bat egiten duenean. Lurrarekin bat egiteak, bestalde, naturaleza berraurkitzea dakar, emakumeak bere benetako izaera berreskuratuko baitu naturalezak adierazten dionari erreparatzen badio.

Ideologiaren aldetik (ideologia, zentzu zabal batean hartuta), nahiko gardena da ibilbide honen emaitza; izan ere, kontrajarpen batzuen bidez eraikita dago liburu honetan kontatzen dena, eta kontrajarpen horien artean korrelazioa dagoela ematen du. itxura/izaera, kultura/naturaleza, inposaketa/sena, kontrajarpen bakoitzean bigarren osagaia emakumearekin lotzen delarik Eta bilakaera Mendizabalen poemetan irakurtzen den heinean, marrazkietan ikusi egiten da.