kritiken hemeroteka

8.500 kritika

« | »

Ohe husetan / Izaskun Gracia Quintana / Balea Zuria, 2018

Subjektu poetiko etsituak Hasier Rekondo / Deia, 2018-07-21

Izaskun Graciaren (Bilbo, 1977) poesia nahiaren eta ezinaren arteko muga kontzeptualean kokatzen da. Irakurle honi zalantzagarriak egin zaizkion subjektu poetiko ezberdinen trukatzeen bidez, errealitateak etengabe jartzen digun muga gailendu ezinaz ari da bilbotarra. Ni-a eta gu-a jostari dabiltza Ohe husetan (Balea zuria, 2018) honetan, desio idealaren eta errealitate iheskorraren arteko norgehiagokan. Horrela bada, liburua galderak iradokitzeko ezin aproposagoa begitandu zait: errealitatea zer den mugatzea ezinbestekoa dugu? guk geure buruari ezarri zigorra ote? nortzuk dira benetan ni eta gu horiek? Iraganak izan lezake erantzuna Graciaren hausnartze prozesu poetikoan: “Ikasten irakatsi beharko ligukeen / iraganak / zauritzen gaitu / eta kemena geldiarazten digu / gauzak hobeto egin ezina / geure buruari ezartzen diogun zigor / bihurtzen da…”.

Tankera horretako hausnarketek eraikitzen dute izatez xumea den liburua. Graciak, soiltasunaren bidetik betiere, ezintasun pertsonala eta globala izan ditu hizpide, zalantzagarriagoa egin zait pluralizatzeko joera hori. Neurri laburra darabil bilbotarrak. Ez du behar inongo artifiziorik pentsamenduak ez-leku lakarretan kokatzen. Esan liteke hauxe dela etxeko marka, artifiziorik eza. Baiki, larregizko zirrara estetikoetatik urruntzeko ahalegin horrek poema sakonak dakarzkio irakurleari, aitzitik, zenbait poematan irudi poetiko originalak edo sendoak sortzeko mugak berak ezintasuna islatu dezake. Soiltasunak ere bere mugak ezartzen baitu, bide jorratuegietan murgiltzea, esaterako. “Amaieran / hitzik eza geratuko da / zure urrunaldia aitortzen duen / oroimeneko huts bete ezina”.

Poeta elkarrizketan ari da galdutako iragan “idealizatu” batekin, ez presenteak ez etorkizunak ez dio ezer eskainiko. “Egiteke dagoena / albo batera utzita / arrakalak ikertzen ditut / zauriz zauri…”. Ikertzaile gisa ari da, etsipen horretatik irteteko bidea poesia izan liteke, edo ez. Izan ere, poetak ez du irakurlea xede bakar, iluntasun existentzial askaezinak tentuz azaleratzea baino, borroka hori antzua gerta liteke errealitatea zu zeu ez zarela erraietan sustraituta duzunean.

Errealitatearen hautemate mikatzak, ikuspuntu arazoa ote?, poema gordin, biluzi eta gardenak dastatzeko aukera emango digu. Kontrajarria lirudikeen arren, enetzat onenak soiltasun horretatik at lekutu nahi diren hermetikoenak dira: “Norbaitek / itsuka / inork ulertzen ez duen poema / ikertzen du hormetan / ezjakintasunaren zoramenean galdurik / airatzen dira usoak / eta trenek / barre egiten dute / gure leiho aurretik igarotzekotan / denboraren isilekoa jakingo balute bezala / edo / putzu honetatik irteerara abiatuko balira bezala”. Bada, ez subjektu poetikoen apar ezberdinek, ez iruditeria indartsuago bat sortzeko nolabaiteko gabeziak ez dute Graciaren pentsamendu gogoangarria itoko, azken finean, pentsamendua poesia ere bada.

Azken kritikak

Baden Verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak