« Zaldi beltzak zeruan | Azkar eta ilun »
Keinu konplizeak / Karlos Cid Abasolo / Susa, 2018
Poesia hermetikoa Javier Rojo / El Diario Vasco, 2018-06-02
Oker ez banago “Keinu konplizeak” izenburuko poema liburu hau da Karlos Cid Abasolok argitara eman duen lehenengo literatur lana. Orain arte, batez ere itzultzaile moduan ezaguna izan da, eta alor honetan lana bikain burutu duenez, jakin-min berezia pizten du poesian zer egiteko gai den ikusteak. Poesia liburu honetan agertzen diren testuetan surrealismoaren presentzia nabarmentzen da lehenengo momentutik. Izan ere, poemetako elementuen artean eraikitzen diren erlazioek ohiko logika gainditzen dute, irakurlearentzat haien artean dauden harremanak misteriotsuak izango balira bezala. Osagai horiek lotzen dituzten hariak irakurlearen ikuspuntutik begiratuta ikusezinak dirudite, eta zenbait momentutan, pilaketa kaotiko baten aurrean dagoela pentsa lezake. Edonola ere, zerbaitek ordenatzen du itxurazko kaos hori. Esan nahi dut poemak ez direla pilaketa automatiko baten ondorioak, baizik eta oso pentsatuta daudela. Surrealismoa hemen ez da irrazionalismoaren sinonimoa, osagaiak lotzen dituzten hari horiek oso pertsonalak badira ere.
Bestalde, aipagarria da idazleak hizkuntza bere esperimentazio leku moduan erabiltzen duela, askotan hitzak eta asmatzen dituelarik. Irudien eta hitzen bidez mugaraino eramaten da irakurlea, eta muga hori gainditzerakoan beste errealitate batekin egingo du topo. Eta ohiko errealitatearen gainetik (surrealista, alegia) jartzen delarik, gauzek beste itxura bat hartzen dute. Irakurleak puntu horretarako egiteko ahaleginak egingo ditu, bainu jakin behar du ahalegin horiek ez dutela emaitza beterik izango, beti geratuko baitzaio antzemanezina den zerbait. Ez dugu ahaztu behar neurri handi batean liburu hermetiko baten aurrean gaudela.
Surrealismoaren ondoan mundu xixtrina erakusten diguten poemak ere agertzen dira, kontrapuntua bezala, non subjektu poetikoari galtzailearen papera tokatu zaion. Eta ez da ahaztu behar poemetan askotan nabaritzen den ikuspuntu ironikoa: izan ere zer garen pentsatzen jartzen garenean gizaki moduan ez dugu gauza handirik harrotzeko.
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Ibai Atutxa Ordeñana
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Sorgin-argien ehizan
Joan Mari Irigoien
Mikel Asurmendi
Balio erantzia
Ekaitz Goikoetxea
Mikel Asurmendi
Berriz zentauro
Katixa Agirre
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
Nagore Fernandez
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Asier Urkiza
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
Ibon Egaña
Solteroen dantzalekuak
Joxean Agirre
Mikel Asurmendi
Petare
Leire Ibarguren
Jose Luis Padron
Poema liburu bat —irakurtzeko jarraibideak—
Angel Erro
Hasier Rekondo
Norberak maite duena
Miren Billalabeitia
Paloma Rodriguez-Miñambres