susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Hutsalkeriaren aurrean | Joko-teorien armiarma »

Azken zakatzak / Martxel Mariskal / Susa, 2017

Lehen akordea Iker Zaldua / Gara, 2017-05-20

Estreinako akordea jo du Martxel Mariskalek poesiagintzan, baina ez du lehen emanaldia poesiarekin. Egia da lehen aldiz irakurriko ditugula poesia liburu batean berak idatzitako poema narratiboak, baina ziurrenera entzungo genituen aurrez berak idatzitako zenbait esaldi poetiko euskal talde batzuetako kantarien ahotsean. Izan ere, musikaria izan genuen (eta hala izango dela pentsatzen dut, musikaria ez baita baxua zintzilikatzean hiltzen) eta Beti Mugan taldearekin oholtzaren gainean izan genuen behin baino gehiagotan eta, horrez gain, berak sortutako hitzak abestu zituzten Sagarroi, Dut edo Beti Muganek berak.

Abesti baterako hitzak ipintzean mugak agerikoak dira, doinuaren baitan adierazi behar da esan nahi duzuna eta testuak laburra behar du izan. Badirudi liburu honetan askatu egin dela, muga hori zeharkatu egin du eta “solo” honetan gustura aritu da musikaria, barrenak askatzen. Poema narratiboak dira gehienak, eleberri bateko kapitulu baten itxura dutenak ere badira, “Iragarki sentsualak eta kale hotzak (gorroto ditut estankoak)” alea esaterako. Ale laburragoak ere badira, baina, oro har, narrazio kutsu hori sumatzen da, kantuen lirikatik urrun.

Haatik, agian, liburu honetako zenbait lerro musikatuta entzungo ditugu, izan ere, kanta-idazle sen hori barruan du eta, badira, nik doinu jakin batekin irudikatu ditudanak, Ex Anima alean adibidez “Zer diozu, ama? Zer diozu? / Gor nago eta dena entzuten / nire buru barneko oinazean”.

Komunetan idazteko moduko esaldiak, eskuzorroan gordetzeko aleak eta eleberri bati hasiera emateko moduko kapituluak, koktel polita izango du irakurleak esku artean, idazle ere bazen (zen, da eta izango da) musikari batek emanak.