kritiken hemeroteka

8.475 kritika

« | »

Azken zakatzak / Martxel Mariskal / Susa, 2017

Mariskalen poemek ez dute musikarik behar Gorka Bereziartua / argia.eus, 2017-04-06

Liburuaren hegaleko informazioak oker egon behar duela pentsatu du lehenbizi: izan ere, horren arabera, idazleak aurretik nobela bakarra publikatu du. Eta gaztelaniaz. Berak ordea irakurriak dizkio gauza asko euskaraz. Ez al zeuden liburuetan? Segundo erdi behar konturatzeko Martxel Mariskalen testuak, ostegun honetan aurkeztu duen Azken zakatzak liburuaren aurretik, kantuen bidez irakurri dituela.

Beti Muganeko kide izan zen, 1990eko hamarkadako euskal talde interesgarrienetako bat. Baxua jotzeaz gain, abesti ezagunenetako batzuen hitzak bereak dira: Filosofi aldaketak (“ez gera inoiz asetuko, Jack Kerouac non ote dago”), Homo homini lupus iluna edo Nagore Santamariak modu ahaztezinean kantatzen zuen Moztu ilea (“HIESak jota gaixotuko banintz, egingo al zenuke amets nirekin?”).

Geroztik Bidasoaldeko beste talde batzuentzat ere idatzi ditu hitzak, Dut edo Lisabörentzat adibidez. Bere eskuetatik atera ziren Haize eza himnoaren letra (“bandera trapu bat da haizerik ez badabil”), baita Animalia lotsatuen putzuaren hitz guztiak ere.

Aurrekari horiekin, ez da harritzekoa liburuak musikazaleen artean ikusmina sortu izana. Lehen irakurrian sentsazioak diferenteak dira kantuen aldean, haiekin lotzen dituen hari bat badagoen arren. Hor daude besoan tatuatzeko moduko esaldiak eta treneko bagoi batetik begira bezala pasatzen diren irudiak (“errimel arrastoak irensten dituzten konketak / eta alkoholezko malko lodi mingotsak /eta konorte nahasiaren lerde adierazkorra / bata bestearengan lagatzen ditugun ondareak / grafiteatutako garezurrak”).

Ez dago ordea gitarra distortsionaturik, bateria sinkopaturik, garrasirik. Eta askotan abestietan entzuten diren hitzekin zalantza hori sortzen den arren —ea musikarik gabe funtzionatuko ote duten—, kasu honetan ez da faltarik sumatzen. Aspalditik genekiena konfirmatzera dator Azken zakatzak: Martxel Mariskal poeta zela, poema-libururik argitaratu gabe zeukan arren.

Azken kritikak

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi

Asier Urkiza

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Nagore Fernandez

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak