kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Errautsera arteko sugarra / Imanol Zurutuza / Elkar, 2002

Gaitza zer den Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2003-01-19

Zalantza izan dut une batez izenburu zaileko liburu honi jeneroa jartzerakoan, ez bainekien saiakera ote, ala poesia. Azkenik eleberria jartzea erabaki dut, jakinik, eleberriak, gaur egun bederen, saiakeratik hartzen duela arnasa, poesiatik bezainbat. Baina “eleberri” hitzak ere ez du erabat laburtzen liburuak bere osotasunean, bere handitasunean, bere neurriz kanpoko zabalkundean, esan nahi duena. Nago liburua ibaiaren irudiarekin aldera daitekeela (ez naiz horretan oso orijinala; liburu-ibai asko dago munduan, ibaiarena baita metaforetan zaharrena ez bada ere, zaharrenetakoa bai), ibaia iturri baita hasieran bederen, gorputza hartzen du gero, besoak eransten zaizkionean, eta azkenik itsasoarekin elkartzean ez jakin non ote ibai eta non itsaso, non ote burua. Halako tankera du liburuak. Hasieran idazlearen gogoeta, hustu-nahi edo behera beharra (nahiz hirugarren pertsonaz mozorrotu, idazlearen nia oso agerikoa da); gero testuak bere bidea hartzen du aurrera ahala, gizendu eta aberastu
egiten baita, historia (liburuak historia bat kontatu nahi du, idazleak gertu-gertutik, minetik minera, bizi izan duena), eta azkenik ez jakin amaitzen den ala, bestela, berriz hasteko prestatzen den. Gaitza du liburuak gaia, gaixotasunaz haratago den gaitza, gaitz guztiak ez baitira gaixotasun, eta gaixotasun guztiak ez gaitz ere. Gaitzaren nondik norakoa jakiterik ez dagoenez, gaitzaren jokaera ez baita arrazionala; gaitzaren iturburua non dagoen asmatzerik ez dagoenez, ez baitago toki zehatz batean; gaitza sentipen hutsa denez, gaitzari buruz jardun beharrean, gaitzetik ihes egiteko saioa da idazleak prestatu diguna. Gaitza izendatzea gaitzaz jabetzea baita, eta sendagarri ez bada ere, baliagarri zaio idazleari; izendatzen duguna geure egiten baitugu, lagun gisa. Geure egiten duguna eramangarriago zaigu, geure egin ez duguna baino. Horrela, liburuak hitzak dakartza, hiztegi batean bezala, hala “izu” nola “kontsolamendu”, hala “dolu” nola “esperantza”. Gaitza zer den ezagutzea lortu duen idazle baten liburua da; kontsolamendu bila abiatuta agian. Lortu duena, ordea, testu eder eta liluragarria da, min artean sortutako lorea bezalakoa.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak