« Poesia, isilik oihukatzeko baliabidea | Arauak hautsiz »
Errautsera arteko sugarra / Imanol Zurutuza / Elkar, 2002
Gaitza zer den Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2003-01-19
Zalantza izan dut une batez izenburu zaileko liburu honi jeneroa jartzerakoan, ez bainekien saiakera ote, ala poesia. Azkenik eleberria jartzea erabaki dut, jakinik, eleberriak, gaur egun bederen, saiakeratik hartzen duela arnasa, poesiatik bezainbat. Baina “eleberri” hitzak ere ez du erabat laburtzen liburuak bere osotasunean, bere handitasunean, bere neurriz kanpoko zabalkundean, esan nahi duena. Nago liburua ibaiaren irudiarekin aldera daitekeela (ez naiz horretan oso orijinala; liburu-ibai asko dago munduan, ibaiarena baita metaforetan zaharrena ez bada ere, zaharrenetakoa bai), ibaia iturri baita hasieran bederen, gorputza hartzen du gero, besoak eransten zaizkionean, eta azkenik itsasoarekin elkartzean ez jakin non ote ibai eta non itsaso, non ote burua. Halako tankera du liburuak. Hasieran idazlearen gogoeta, hustu-nahi edo behera beharra (nahiz hirugarren pertsonaz mozorrotu, idazlearen nia oso agerikoa da); gero testuak bere bidea hartzen du aurrera ahala, gizendu eta aberastu
egiten baita, historia (liburuak historia bat kontatu nahi du, idazleak gertu-gertutik, minetik minera, bizi izan duena), eta azkenik ez jakin amaitzen den ala, bestela, berriz hasteko prestatzen den. Gaitza du liburuak gaia, gaixotasunaz haratago den gaitza, gaitz guztiak ez baitira gaixotasun, eta gaixotasun guztiak ez gaitz ere. Gaitzaren nondik norakoa jakiterik ez dagoenez, gaitzaren jokaera ez baita arrazionala; gaitzaren iturburua non dagoen asmatzerik ez dagoenez, ez baitago toki zehatz batean; gaitza sentipen hutsa denez, gaitzari buruz jardun beharrean, gaitzetik ihes egiteko saioa da idazleak prestatu diguna. Gaitza izendatzea gaitzaz jabetzea baita, eta sendagarri ez bada ere, baliagarri zaio idazleari; izendatzen duguna geure egiten baitugu, lagun gisa. Geure egiten duguna eramangarriago zaigu, geure egin ez duguna baino. Horrela, liburuak hitzak dakartza, hiztegi batean bezala, hala “izu” nola “kontsolamendu”, hala “dolu” nola “esperantza”. Gaitza zer den ezagutzea lortu duen idazle baten liburua da; kontsolamendu bila abiatuta agian. Lortu duena, ordea, testu eder eta liluragarria da, min artean sortutako lorea bezalakoa.
Mendeku eskubidea
Ernesto Prat Urzainki
Jon Jimenez
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Asier Urkiza
Rifqa
Mohammed el-Kurd
Ibon Egaña
Galbahea
Gotzon Barandiaran
Paloma Rodriguez-Miñambres
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Mikel Asurmendi
Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate
Irati Majuelo
Argialdiak
Miriam Luki
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Leiho bat bihotzean
Aintzane Galardi
Paloma Rodriguez-Miñambres
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Asier Urkiza
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Joxe Aldasoro
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Mikel Asurmendi