kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Zero K / Don DeLillo (Aritz Gorrotxategi) / Meettok, 2016

Heriotzari ihesi Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-07-30

Ia batera agertu dira euskaraz eta gazteleraz Don DeLillo idazle amerikarraren azken eleberriaren itzulpenak. Euskal bertsioan “Zero K” izenburuarekin argitaratu da eta idazle amerikarraren hitzak euskarara itzultzeko arduraduna Aritz Gorrotxategi dugu. “Zero K” izenburuko nobela honek oso berezitasun markatuak ditu. Generoari dagokionez, nolabait zientzia fikzioa gogora ekartzen duten oinarri batzuk aurkezten ditu. Baina jakina, zientzia fikzioan aurkitu ditzakegun klasikoengan gertatzen den bezala, idazlearen ardura nagusia ez da abentura. Idazlearen ardura nagusia gizakia bera da, hau erasotzen duten mamuengan zentratuta. Argumentuaren erdigunean Jeff Lockhart izeneko pertsonaia dugu. Honek lehenengo pertsonan kontatzen du nola Asia erdialdean dauden instalazio sekretu batzuetara egiten duen bidaia aitarekiko topatzeko. Instalazio horietan aurrerapen teknologikoak erabilita, pertsona batzuek heriotzari egin nahi diote aurre. Instalazio horietan dauden pertsonentzat heriotza dagoeneko ez da ezinbesteko gertakaria, teknologia lagun nolabait saihestu daitekeen gertakaria baizik. Nobelaren lehenengo partean Jeff ikusiko dugu instalazioetan zehar ibiltzen, bere aitarekin hitz egiten, instalazio horiek errepresentatzen dutenari buruz hausnarrean. Zientzia fikzioaren neurriko hasiera du, beraz, kontakizunak. Baina kezka nagusia gizakia izanik, heriotzaren aurkako borroka horrek benetan zer inplikatzen duen ere agertuko zaigu. Alde batetik, garrantzitsuena ez bada ere, osagai sozial bat topatzen dugu, heriotza saihestu dezaketen bakarrak aberatsak izango baitira, beste gizaki guztiek mundua nola desegiten zaien pairatzen duten bitartean. Baina kezkarik inportanteena metafisikoa dela esan daiteke. Borgesen ipuin gogoangarri batean (“El inmortal” zuen izenburua) aspaldian irakurri ahal izan zen bezala, gizakiak egiten dituenei benetan balio ematen diena gauza horiek egiteko denbora mugatu baten jabe izatea da. DeLilloren eleberrian antzeko arazoa planteatzen da eta, horretarako, eldarnioaren mugan dagoen testu baten bidez, gizakia hondamendiaren aurrez aurre jartzen jakin du.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak