« Ohe hotzetan bada zerbait | Harreman aldakorrak literatur hitzarmen bereizezinean »
Zero K / Don DeLillo (Aritz Gorrotxategi) / Meettok, 2016
Heriotzari ihesi Javier Rojo / El Diario Vasco, 2016-07-30
Ia batera agertu dira euskaraz eta gazteleraz Don DeLillo idazle amerikarraren azken eleberriaren itzulpenak. Euskal bertsioan “Zero K” izenburuarekin argitaratu da eta idazle amerikarraren hitzak euskarara itzultzeko arduraduna Aritz Gorrotxategi dugu. “Zero K” izenburuko nobela honek oso berezitasun markatuak ditu. Generoari dagokionez, nolabait zientzia fikzioa gogora ekartzen duten oinarri batzuk aurkezten ditu. Baina jakina, zientzia fikzioan aurkitu ditzakegun klasikoengan gertatzen den bezala, idazlearen ardura nagusia ez da abentura. Idazlearen ardura nagusia gizakia bera da, hau erasotzen duten mamuengan zentratuta. Argumentuaren erdigunean Jeff Lockhart izeneko pertsonaia dugu. Honek lehenengo pertsonan kontatzen du nola Asia erdialdean dauden instalazio sekretu batzuetara egiten duen bidaia aitarekiko topatzeko. Instalazio horietan aurrerapen teknologikoak erabilita, pertsona batzuek heriotzari egin nahi diote aurre. Instalazio horietan dauden pertsonentzat heriotza dagoeneko ez da ezinbesteko gertakaria, teknologia lagun nolabait saihestu daitekeen gertakaria baizik. Nobelaren lehenengo partean Jeff ikusiko dugu instalazioetan zehar ibiltzen, bere aitarekin hitz egiten, instalazio horiek errepresentatzen dutenari buruz hausnarrean. Zientzia fikzioaren neurriko hasiera du, beraz, kontakizunak. Baina kezka nagusia gizakia izanik, heriotzaren aurkako borroka horrek benetan zer inplikatzen duen ere agertuko zaigu. Alde batetik, garrantzitsuena ez bada ere, osagai sozial bat topatzen dugu, heriotza saihestu dezaketen bakarrak aberatsak izango baitira, beste gizaki guztiek mundua nola desegiten zaien pairatzen duten bitartean. Baina kezkarik inportanteena metafisikoa dela esan daiteke. Borgesen ipuin gogoangarri batean (“El inmortal” zuen izenburua) aspaldian irakurri ahal izan zen bezala, gizakiak egiten dituenei benetan balio ematen diena gauza horiek egiteko denbora mugatu baten jabe izatea da. DeLilloren eleberrian antzeko arazoa planteatzen da eta, horretarako, eldarnioaren mugan dagoen testu baten bidez, gizakia hondamendiaren aurrez aurre jartzen jakin du.
Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Puta zikinak
Juno Mac / Molly Smith
Irati Majuelo
Hezurrezko kaiolak
Hasier Larretxea
Jon Martin-Etxebeste
Heriotzari aurrez aurre begira
Oskar Gaztelu
Mikel Asurmendi
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Ibai Atutxa Ordeñana
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Sorgin-argien ehizan
Joan Mari Irigoien
Mikel Asurmendi
Balio erantzia
Ekaitz Goikoetxea
Mikel Asurmendi
Berriz zentauro
Katixa Agirre
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
Nagore Fernandez
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Asier Urkiza
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
Ibon Egaña