kritiken hemeroteka

8.518 kritika

« | »

Ohe hotzak / Jon Ariza de Miguel / Elkar, 2016

Ohe hotzetan bada zerbait Edorta Jimenez / Deia, 2016-07-23

Ohe hotzak izenekoaren atarikoan egileak, Jon Ariza de Miguelek, Pio Barojaren Los amores tardíos (Maitasun berantiarrak) liburuko esaldi bat jarri du, eleberriaren izaera beste ezerk baino hobeto ulertarazten diguna, nik uste. “Zer egingo diogu, bada? —dio Joek—; nik ez hasierarik ez amaierarik duten liburuak ditut gustuko”. Bada, Barojaren Joe horrek, bizirik balitz, Ohe hotzak eleberria gogoko lukeela esango nuke.

Zazpi ataletan egituratua, sarreratzat atal guztiek aipu bana dakarte eta nago aipuon bidez eleberria laburbildu ahal izango genukeela, horretara jarriz gero. Guztien artean ostera laugarren atalari jarri dionari iritzi diot argigarrien. “Bi lagunen artean bata beti da bestearen morroi, nahiz eta maiz ez batak ez besteak hau onartu ez”, dio aipuak. Aipuak liburuaren gaia eta konfliktoa zertan diren diosku; hain zuzen ere, lagun biren arteko harremana eta harreman horretan bata besteari gailentzea, bien oharkabean bada ere. Aipua M.I. Lermontoven Gure garaiko heroia izenekotik hartua dela esateak Ariza de Miguelek idazle errusiarrekin erakusten duen miraz hitz egiteko balio lezake, bestela aipuak dioena arrunt ezagun egingo baitzaio “harremana eta haustura” binomioa inoiz bizi izan duen irakurleari, niri neuri egin zaidan moduan. Eleberrira itzuliz, Ohe hotzak honetan lagun biak narratzailea bera eta haren aspaldiko lagun Tzertxok dira.

Bada, aspaldiko lagunak elkarrenetik aspaldi aldenduak, berriro elkartu dira, iraganean bien artean ukan zutena berreskuratzerik badutenetz jakitearren. Horretan saiatu ondoren antzeman duten erantzunak ixten du kontaera. Hori zein den, seigarren atalari ezarri dion aipuak laguntzen digu igartzen. “Denok dugu bizitzako hotzetik eta saminduratik babesteko balio digun gezur-sorta bana; dena dela Yurremendik berokia pittin bat esajeratzen zuen”, halaxe dio aipuak, Pio Barojaren Xanti Andiaren kezkak eleberritik hartu dena bera.

Jon Ariza de Miguelek aspaldiko lagun bien berrelkarretaratzea kontatu digun bitartean egunerokotik hartuak diruditen testu laburrak, oroitzapenak, paradoxen kontaerak, hitz jokoak, postal-testuak eta beste eskaintzen dizkigu eta, horiexek dira nire iritziz liburu honen balio nagusia. Horien bitartez halako tonu bat erdiesten baitu, neuri zinez ez-ohikoa eta zintzoa begitandu zaidana. Artez-artez, trikimailurik gabe zuzentzen zaio idazlea balizko irakurleari. Halako naiftasun edo lañotasun kasik sinestezin batez. Kasik, diot, zeren eta azkenean liburuak bere alde paratu nau. Onartu egin dut Ariza de Miguelen proposamena, jolasean sartu naiz, jolasa ere bada eta liburu hau, eta aurreiritziak alde batera utzita dibertitu egin naiz. Horrek SPrako tranbia lehenengoz irakurtzean izan nuenaren antzeko sentsazioa eragin dit, alegia nire buruari “Zer da hau?” behin eta berriro galdetu eta erantzunik etorri ez arren azkenean “Bada zerbait, bada zerbait” aitortu beharra. Jon Ariza de Miguelen ohe hotzetan bada zerbait. Zer den esatea zaila izanik, eman dezagun literatura dela.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Aitor Francos

Urrats galduen hotsa
Luis Garde

Jose Luis Padron

Simulakro bat
Leire Ugadi

Ibon Egaña

Bigarren sexua
Simone de Beauvoir

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak