susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Ahaztutako liburuak | Klasizismoaz »

Denak du bere prezioa / M.A. Mintegi Larraza / Ibaizabal, 2002

Detektibe-nobela Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2002-12-29

Nobela beltz gehiago idazten zen, eta baziren bakar batzuk idazten saiatzen zirenak, Gereño tarteko, noski. Beraz eta ondorioz, pozgarri egiten zait niri M.A. Mintegi bezalako idazieek nobela beltza idaztea, eta nobela beltzaren alorrean detektibe-nobela hain zuzen. Izugarri gustatzen baitzaizkit detektibe-nobelak, garai batean pilo bat irakurriagatik noski.

Bi hari nagusi ditu nobela honek: gizon inportante baten emaztea hil egin dute, eta gizona preso dago, susmagarri baita, baina gizona ez da hiltzaile, emaztea hil zuten egunean beste emakume batakin baitzegoen ohean, maitakerietan ariki gainera. Maiza detektibeak, halaxe deitzen baita pertsonaia, emakume hori aurkitzeko lana du, eta aurkitzen du, aurkitu ere, baina hilik dagoela. Gero, alderdi politiko bateko funtzionariek hildako emakumea Ogasun saileko iruzur bat argituko lukeen txosten bat prestatzen ari zela esaten diote, eta aurkitzeko lana ematen diote.

Hori da nobelak kontatzen duena. Luzea da, eta luzaera ez dago kontatzen duenaren proportzioan: luzeegia iruditu zait alega. Kontatzeko modua eta tonua gustagarriak dira niretzat bederen, zati narratiboetako pultsua zuzena eta ondo eramana baita, tartetik tartera, espazio batetik bestera. Zati batzuk oso politak dira, maitasunaldiak kontatzen dituztenak esaterako. Baina esango nuke elkarrizketetan huts egiten duela egileak, luzeegiak eta adierazgarriegiak baitira: dena esan nahiko balitz bezala. Sujeritu egin beharko lukete gehiago, maisuek egiten zuten modura, elkarrizketetan dena esan beharrean. Ez alferrik da nobela beltza zinemaren haur besoetakoa. Bestela, nobela gustagarria da, hasieratik esaten baitio misterio eta intrigari, gertatuko denaren gosea pizten baitu orrialdeak aurrera joan ahala. Bukatzen diren liburuetakoa dugu, zalantzarik ez. Detektibeari buruz esan behar da, moralistegia dela askotan, eta ez da jakiten zenbait pasartetan detektibea ari ote den mintzatzen, ala Zorroagatik pasatako sasi-filosofo bat.