« Errusiar diskoteka | Domaia da eta ez da »
Back to Leizarraga / Kepa Altonaga / Pamiela, 2015
Zehaztasuna helburu Javier Rojo / El Correo, 2015-09-05
“Back to Leizarraga” irakurtzen hasi naizenean, denboran zehar bidaia egiten ari nintzela iruditu zait, Kepa Altonagak itxuraz aspaldian gaindituta egon behar ziren arazoak aipatzen zituelakoan. Izan ere, prosaren izaeraz arduratzen den liburu bat da, testu batek zer nolako ezaugarriak izan behar dituen aztertzen duena, zehaztasuna helburu. Eta azken bi hitz hauek funtsezkoak dira Altonagaren liburua ulertzeko. Kepa Altonaga zientzia mundutik abiatzen da, eta zientzian erabiltzen diren testuek berezko ezaugarria dute zehatzak izatea. Anbiguetatea eta gutxi gorabeherako interpretazioak ez datoz bat zientziarekin. Eta halaxe izan behar da, zientziak bere izaera galduko ez badu. Baina zientziak duen zehaztasun horrek zientziaren mugak ere gainditzen ditu, eta diskurtso zientifikoa egiten ez denean ere, zehaztasuna behar da. Honelako oinarriak kontuan hartuta, Kepa Altonaga konturatu da zientziaz aritzen diren euskal testuetan hiztegiaren aldetik zehaztugabetasun handia dagoela, hain zuzen ere, komunitate zientifikoan ohikoak diren hitzak bazterrean uzten baitira hizkuntzaren aldetiko jatortasuna bilatzeko asmoz. Inguruko erdaretan ohikoak diren hitzak geureganatu beharrean, euskarak dituen prozedurak aprobetxatuz asmatu egiten dira hitzak askotan. Ondorioa zehaztugabetasuna, non ez den testu ulertezina.
Hiztegiari dagokion arazo honez gainera, euskarak aurkezten duen bigarren arazoa sintaxia bera da. Gure testuinguru kulturalean dauden beste hizkuntzek nahiko ordena antzekoa erakusten dute, baina euskara desberdin agertzen da. Denda dela, euskal idazle klasikoak arazo berberekin aurkitu ziren XVI eta XVII. mendeetan.
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez