« Errusiar diskoteka | Domaia da eta ez da »
Back to Leizarraga / Kepa Altonaga / Pamiela, 2015
Zehaztasuna helburu Javier Rojo / El Correo, 2015-09-05
“Back to Leizarraga” irakurtzen hasi naizenean, denboran zehar bidaia egiten ari nintzela iruditu zait, Kepa Altonagak itxuraz aspaldian gaindituta egon behar ziren arazoak aipatzen zituelakoan. Izan ere, prosaren izaeraz arduratzen den liburu bat da, testu batek zer nolako ezaugarriak izan behar dituen aztertzen duena, zehaztasuna helburu. Eta azken bi hitz hauek funtsezkoak dira Altonagaren liburua ulertzeko. Kepa Altonaga zientzia mundutik abiatzen da, eta zientzian erabiltzen diren testuek berezko ezaugarria dute zehatzak izatea. Anbiguetatea eta gutxi gorabeherako interpretazioak ez datoz bat zientziarekin. Eta halaxe izan behar da, zientziak bere izaera galduko ez badu. Baina zientziak duen zehaztasun horrek zientziaren mugak ere gainditzen ditu, eta diskurtso zientifikoa egiten ez denean ere, zehaztasuna behar da. Honelako oinarriak kontuan hartuta, Kepa Altonaga konturatu da zientziaz aritzen diren euskal testuetan hiztegiaren aldetik zehaztugabetasun handia dagoela, hain zuzen ere, komunitate zientifikoan ohikoak diren hitzak bazterrean uzten baitira hizkuntzaren aldetiko jatortasuna bilatzeko asmoz. Inguruko erdaretan ohikoak diren hitzak geureganatu beharrean, euskarak dituen prozedurak aprobetxatuz asmatu egiten dira hitzak askotan. Ondorioa zehaztugabetasuna, non ez den testu ulertezina.
Hiztegiari dagokion arazo honez gainera, euskarak aurkezten duen bigarren arazoa sintaxia bera da. Gure testuinguru kulturalean dauden beste hizkuntzek nahiko ordena antzekoa erakusten dute, baina euskara desberdin agertzen da. Denda dela, euskal idazle klasikoak arazo berberekin aurkitu ziren XVI eta XVII. mendeetan.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi