kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Batetik bestera / Eusebio Erkiaga / Itxaropena, 1962

Galdu-gordeko ibillerak Luis Mitxelena / Egan, 1962

Erkiaga lekeitiarra, poesia baztertu gabe, zorionez, eleberriari ekin zionean, ez zitzaigun nolanahi hasi, haizearekin burruka ari dena bezala, ongi jakinaren gainean baizik. Ederki erakutsi du, izan ere, bidean topa zitzakeen eragozpenak menderatzeko tresnez horniturik abiatu zela: lekuko dugu 1958ko Txomin Agirre saria eraman zuen Araibar zalduna (ikus aurtengo EGAN, 87gn. orrialdean) eta, hori aski ez bazen, iaz saritu duten Batetik bestera hau.

Erkiagaren hizkeraz eta idaztankeraz esanak daude sarritan esan behar zirenak oro. Nork ez dizkio aitortuko agerian daramatzan dohai nabarmenak? Hiztun ederra da beti, joria eta aberatsa, eta beste guztiaz gainetik jatorra. Jatortasun hori, noski, hain egoki darabilen jatorrizko Bizkaiko euskalkiari zor dio, hizkuntza zabalago eta osoago baten oinarri sendoa baizik ez bada ere. Ez baitu euskalki hori estuegi mugatzen, zenbaitek ohi duenez. Horrela mintzatzen delarik, zuzen ari da bere herritarrentzat, eta argi eta errazki gainerako euskaldunentzat.

Oraingo eleberrian, Nikanor, behinola Zorrizto izana, hartu du bidelagun Erkiagak, Wilhelm Meister berri baten gisa, eta haren ikasletako eta erbesteko urteak kontatzen dizkigu hizkuntza oparoan.

Nikanor, ordea, gazterik hilko da eta ez da inora helduko. Behar beltzak eta kale gorriak eman dioten hazibide latza galduak izango ditu, bai onerako eta bai gaitzerako. Badirudi onean urteak joan ahala galtzen ari dela, baina gaiztakeriaren bideetan aurrerakada larririk egin gabe.

Eta buruenik, heriotze on batek azken epela ipintzen dio bizitza epel bati.

Horixe da, nik uste, Nikanorrengandik baztertzen gaituena, harenganako interes bizirik ezin dezakegularik senti: ez dugula beragan ikusten bestetarako gaitasunik, grina sutsurik edo ezinezko ametsik. Horrelakoxea zirudien eta horrelakoxea izan da, ez zerurako eta ez infernurako, Garibayren arima bezala.

Nolanahi ere, bidelagun gexa xamar honen gorabeherak ezin hobeki adierazten dizkigu egileak. Eta haren pausoa baldana den bezain bizkorra eta zailua da Erkiagak eleberri honetan daraman ibilera. Teknikaren jabe dugu, eta teknikaren neurriko gaia arkitzea ez du neke izango.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak