« Amets galdua | Porrotaren ertzean »
Dantzaldia / Irene Nemirovski (Eider Rodriguez) / Txalaparta, 2006
Gogoa sartzen dizu Aritz Galarraga / Argia, 2014-07-20
Irene Nemirovskyren lanik ezagunena da, zalantzarik gabe, Suite frantsesa. Rafael Chirbesek orriotan bertan seinalatu zigun nobelatzarra; norbere ipurdia salbatzeko karrera horretan, gure garaiaz ere ari zelakoan: “Gerretan, etsaiaren aurrean gertatzen diren ihesaldi handiak duintasun ezaren eredu dira, edozein zapaltzen da, edozein entregatzen da norbera salbatzeagatik. Irakurri duzu Irene Nemirovskyren eleberri zoragarri hori, Suite française, alemaniarren mehatxuaren aurrean Parisetik nola ihes egiten duen? Bada, horrelako zerbait, baina ustezko bake sozialaren garaian”. Euskaraz, haatik, Dantzaldiarekin egin zuen 2006an debuta —gerora etorri dira Arimen maisua, Suite frantsesa bera, Birjinak eta Odolaren sua—. Euskaraz debuta, euskalduna zenak. Euskalduna baitzen Nemirovsky, berak eta bere biografoek esaten dutena egia bada behintzat —eta ez dakit, hartara, manualetan-eta zergatik ez duten sartzen frantsesez idatzi zuten idazle euskaldunen artean—. Euskarazko lehen itzulpen honek asko zor dio, noski, bi urte aurretik, 2004an, Suite frantsesaren eskuizkribua deskubritu izanari. Baina zerk ez dio zor Nemirovskyrenean deskubrimendu hari. Kontua da bigarren jaiotza horren aurretik Dantzaldiak egin zuela famatu idazlea, 1930.enean argia ikusi zuen eleberriak.
Ez dezagun erabat ahitu, ordea, liburuaz aritzeko daukagun tartea. Suite frantsesaren aldean Dantzaldia da nobela bat laburra, zuzena, kontatu nahi duen hori baino kontatzen ez duena: senar-emazte aberastu berri batzuek ez diote alabari parte hartzen utziko emango duten lehen dantzaldian. Hori kontatzen du eleberri laburrak, eta nola alaba mendekatzen den. Beste ezer ez. Zertarako. Nahikoa zaizkio 6 urteko haurrentzako liburuen neurrikoak diren letrekin osatutako 113 orrialde eskasak —kendu, bide batez, hitzaurrearenak—, Eider Rodriguezek “torturatzen zioten gaiak” definitu dituenak aletzeko: ama-alaben arteko harremanak, aberats berriak, diruaren likitsa, kultura judua eta mendekuaren arma. Aletzeko, gainera, airean eramaten zaituen estilo batekin, arnasa hartzeko betarik apenas uzten dizun tentsio batekin, Rodriguez berriz: historian zehar herri, etnia, belaunaldi, zoko, geografia eta mende guztietan errepikatzen diren gertaera mitikoak pertsonalizatzen —Kampf senar-emazteak eta haien alaba Antoinette—, geografia zehatz batean —Parisen— eta kronologia jakin batean —1920ko hamarkadan— finkatzen. Labur, Dantzaldiak gogoa sartzen dizu Nemirovskyren gainontzeko guztiak irakurtzeko jarraian. Eta euskaraz ere baditugu mordoxka, manualetan-eta agertzen ez zaigun arren.
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Asier Urkiza
Barbaro iraun
Louisa Yousfi
Amaia Alvarez Uria
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Aiora Sampedro
Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson
Irati Majuelo
Itzulerak
Miren Agur Meabe
Aiora Sampedro
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo