kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Platero eta biok / Juan Ramon Jimenez (Patxi Ezkiaga) / Beta, 2008

Platero eta gu guztiok Jose Luis Padron / Bilbao, 2009-10

Platero eta biok (Ediciones Beta, 2008) astotxoarekin izandako elkarrizketak islatzen dituen prosa poetiko eder baten bilduma da. Liburuak iluntasun eta argitasun ukituak dauzka, min eta atsekabe ukituak. Adibidez, “Hotzikara” izeneko 5. poeman, Juan Ramon eta Platero sorginen abelbidetik doazela, errekan islatuta gelditu den ilargiari begira jartzen dira baina Platerok, “ez dakit haren edo nire beldurrez, trostan egiten du errekara, ilargia zanpatu eta txikitzen du. Kristalezko arrosa garbien erlekume bat lotu balitzaio bezala, berari eutsi nahiz, bere trostan…”. Argitasunez, lorez, beldurrez eta urduritasunez betetako mundu honek txundituta uzten gaitu. Osagarri guzti horiek gabe, poemak gezurrezko “naif” itxura hartuko luke, muinik gabeko iruditeria azaleko eta manipulatzailea emango luke.

Juan Ramonentzat poesia munduaren inmanentzia beste izakiekin partekatzeko bitartekoa zen. Juan Ramon Jimenez orainaldiari guztiz emana bizi izan zelako dauka bere prosa poetikoak halako indar bortitza. Moguerreko poetak ikusi, ezagutu eta oroitzen zuenaz idazten du. Ez du fikziorik idazten. Eta ez dugu ahaztu behar, Juan Ramonek etengabe zeukala munduaren itsusitasuna ere begien aurrean. Platero eta Biok liburuko beste zenbait testurekin batera, gogora ditzagun Moxal zikiratua, Txakur zorneduna, Neska txikia edo Kanarioa hil egin da. Testu hauek min eta atsekabez, poz eta zorabioz beteta daude… eta hizkera poetikoak hain ematen du erraz eta xaloa… Agian esan dezakegu bere kontzientzia unibertsoz bete eta, bete ondoren, bere poesian hustutzeko zeukan grazian datzala Juan Ramonen jenialtasuna. Azken batez, eternitatearen bila dabilen poeta baten poemak dira, eternitatea eta infinitua kantatzeko sinboloen bihotzean sartuta bizi den idazle batenak.

Osagarri horiek guztiak erabiliko ditu Juan Ramonek, munduari entzun ondoren, mundu horren arimarekin komunikatzeko, urarekin eta munduarekin bat eginda bizitzeko, gazteleraz inoiz idatzi den prosa poetikorik ederrenean. Orain euskaraz Patxi Ezkiagak jarri du, gu guztiontzat urrezko sari modura.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak