« Platero eta gu guztiok | Ideien amarauna »
Afrika Express / Urtzi Urrutikoetxea / Elkar, 2009
Adiskidetze baten kronika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-10-02
Egindako bidaien guztien kronikak geografiaren kronika huts baino gehiago dira. Bidaiak, izan ere, bidaiariaren barrenak askatzen baititu, eta libratzen denak gutxitan du zerikusia zeharkatu den espazioarekin. Bidaiatzea adiskidetze prozesua da, poliki-poliki egiten da norberaren ezaguera eta poliki-poliki norberak sakontzen du bere baitako leizean, eta konfiantza hartzen. Azkenik, bidaia amaituta, sentsazio hits eta mingotsa geratzen da, zerbait falta balitz bezala, zerbaitek huts egin balu bezala. Norberaren zati bat da, bidean geratu dena. Soberakoa izanik, haize zirimolek eraman dute.
Urtzi Urrutikoetxeak kontatzen digun bidaia luzea izan zen denboran eta espazioan. Bilbon Renault Express batean sartu, Espainia muturretik muturrera ibili, Marokora igaro eta handik desertualdia, Dakarreraino, Maliko lurrak eta Niger ibaiaren bazterrak zeharkatu ondoren. Bidaiaz dakiguna, narrazioa irakurrita, da beroa izan dela eta jendetsua. Liburuak uzten duen inpresioa ez da turisten argazkiek uzten dutena: dena harri eta monumentu eta ondare historiko. Kronikagilea saiatzen da ikusten dituzten jendeen berri ematen, zein tributakoak diren, zertan egiten duten lan, nola bizi diren, zein diren ametsak. Alde gizakoi eta gizatiarrak garrantzia handiagoa hartzen dute, deskribapen fisikoek baino. Dogon herriko kontuei buruzko pasartea ederra da. Bidean lagunak egingo dituzte, katalanak. Amaiera tragikoa izango dute, Goree uhartearen bisitaren ostean. Uharte horretan pilatu zituzten urteetan Ameriketako lur sail handiak landuko zituzten esklaboak. Uharte horretatik ateratzen dira gaur egun Europara etorri nahi dutenen paterak. Historia hori ere bada, inondik inorako bidaia. Hunkigarria da katalanen heriotzaren berri ematen duen testua.
Baden verboten
Iker Aranberri
Asier Urkiza
Diesel
Bertol Arrieta
Nagore Fernandez
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Jon Jimenez
Basokoa
Izaskun Gracia Quintana
Joxe Aldasoro
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Mikel Asurmendi
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi