« Adiskidetze baten kronika | Zerebro zatiak »
Ihes-lerroak / Xabier Altube / Erein, 2009
Ideien amarauna Javier Rojo / El Correo, 2009-10-03
Xabier Altube ia ezezaguna da euskal literaturaren arloan. Narrazioren bat edo beste alde batera utzita, oso gutxi argitaratu du orain arte. Ihes-lerroak izenburua duen nobela hau bere lehenengo nobela da eta Opera prima saria merezi izan du 2009ko deialdian. Nobelaren argumentua maitasun-triangelu baten inguruan antolatuta dago. Alicek, Olatzek eta narratzaileak osatzen dituzte triangelu horren hiru erpinak. Bi emakume eta gizon bat, eta ohikoa den bezala gizona beste bi erpinen artean mugitzen da. Alde batetik, Olatz dago, bertokoa, aurretik ezagutzen duen emakumea. Beste aldetik, Alice agertzen zaio bizitzan, frantsesa, mugaz bestaldekoa. Hirurak dabiltza unibertsitatean, postgraduko ikasketak egiten. Triangeluaren inguruan antolatzen da narrazioa, baina nekez esan daiteke triangeluaren kontaketa baten aurrean gaudela, eta maitasun istorioak aitzakia dirudi testu bat sortu ahal izateko. Narrazioa narratzailearen buruan gertatzen da, aspaldiko gertakariak oroitzen egongo balitz bezala. Baina, denok dakigunez, gertatutakoa oroitzea eta asmatzea bereizi ezinak dira, eta irakurleari duda gelditzen zaio ea hori guztia narratzailearen oroitzapena den edo asmazio hutsa. Edonola ere, kontaera hori erabiliz, narratzaileak bere ideiak jaulkitzen dizkigu. Izan ere, narrazioa esaldi filosofikoz beterik dago, eta honek testuari itxura abstraktua, abstraktuegia, astun xamarra maiz, ematen dio. Idazlea bera (nobela idazlea narratzailearengan gorpuztu egiten dela dirudi) esan daiteke hitzen liluraren sarean harrapatuta geratu dela, esaldi abstraktu horien, hitz sakonak diruditen esaldi horien atzean batzuetan ez baitago ezer.
Gauzak honela, sakonena aztertuta esanahi handirik ez duten esaldi liluragarri batzuen bidez xarmatu nahi izan du irakurlea. Nolabaiteko idealismoa hautematen da hor zehar, errealitatean gertatzen direnak gertakari hutsak baino gehiago beste zerbaiten adierazleak izango balira bezala. Nobelaren hirugarren zatian baino ez du ahazten idazleak esaldi arranditsu horien erabilera, eta kontaeran zentratzen da. Orduan sortzen du, nire ustez, atalik interesgarriena literaturaren aldetik begiratuta. Egia da idazlea ausarta izan dela eta esperimentu moduan liburua interesgarria suerta daitekeela, euskal literatura egiteko bestelako aukerak daudela erakusten baita.
Edonola ere, bere balio literarioak nahiko lausotuta geratu dira ideien adierazi nahi etengabe horretan.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez