« Euskal kulturaren arrastotik | Platero eta gu guztiok »
Izendaezinaz / Tere Irastortza / Pamiela, 2008
Elkarrizketak Saioa Ruiz Gonzalez / Argia, 2009-09-27
Tere Irastortzaren Izendaezinaz saiakera irakurtzean, Raymond Carverrek idatzitako lan handi baten izenburua heldu zait gogora: What We Talk About When We Talk About Love? Carverrek, lan horren bitartez jakin izan zuen jasanezina edo debekatua zen hori izendatzen, eta bide beretik abiatu da orain idazle zaldibiarra: Zer esaten dugu amodioaz, heriotzaz zein beldurraz mintzo garenean? Aske al gara horietaz erosotasunez hitz egiteko?
Gai horien inguruko hausnarketatik abiatuz, arte dialektikoaren formulaz baliaturik, historiarekiko elkarrizketa pertsonala luzatzen du. Esan ohi da historia zera dela: bere horretan mantentzeko eta bizirauteko gauzatua den botere-diskurtsoa; eta konturatzen bagara, historikotzat hartzen den hori, modu naturalean emana dela pentsarazten zaigu. “Gizakiak aldakortasuna eta inguruneak iraunkortasuna islatzen duela” zioten topikoak, jadanik zaharkituak gelditu zaizkigu; orain ingurunea aldakorra da, bere hastapen eta zergatiekin.
Zergati horien bilaketa-prozesu gogoetatsua da, ehun orrialde hauetan zehar irakurtzeko —eta idazlearekin mintzatzeko aukera ere— eskaintzen zaiguna. Printzipio erlijiosoei erroturiko hizkuntza eta historia baten —gure historia— analisia eginez, irakurlea hausnarketa horretan aktiboki parte hartzera bultzatzen du: Zer da Jainkoa? Nor naiz? Nor gara? Zer ikasarazi zaigu? Izan ere, gaur egun garena —norbanakoa dena— ulertzeko ezinbestekoa baitugu aurrekoarekiko elkarrizketa gauzatzea, “gure pentsamenduak iraganik gabekoak ez direla uste dudalako”, idazleak berak dioen gisara.
Nori ez zaio gertatu zenbait gaien inguruan aritzean, tabuak zein dogmak direla eta ez direla, “esan-ez esan” gelditzen garela askotan, zergatia jakin gabe?
“Zildai horretatik askatzeko erabili ohi da literatura eta idazketa”. Esan ezina esangarri bihurtuz, albokoekiko elkarrizketa abiatuz, oraina aldatzeko eta garatzeko esperantzaz beteriko bidea zabaltzen dugu. Eta zer da literatura, ez bada esatari eta entzule baten arteko elkarrizketarako zubia?
“Gu” baten existentziaz jabetzen garenean, trukaketa horren beharraz jabetzean, ekin diezaiokegu norbanakoaren identitatea bilatzeari. Gizadiaz eta osatzen gaituen guztiaz galdetzea —bizitzaz, heriotzaz, amodioaz, beldurraz…—, norberaz galdetzea da.
Tere Irastortzak XXI. mendeko gizadiaz galdezka, hausnarketarako bide dialektikoa abiatu du. Elkarrizketa horren ildoari eustea ez da lan erraza izango baina, alferrikakoa ere ez.
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Aitor Francos
Urrats galduen hotsa
Luis Garde
Jose Luis Padron
Simulakro bat
Leire Ugadi
Ibon Egaña
Bigarren sexua
Simone de Beauvoir
Mikel Asurmendi