« Zenbat Ariel | Alde irrealaren isla erreala »
Alkasoroko Benta / Mikel Taberna / Susa, 2013
Ikusi eta ikasi Saioa Ruiz Gonzalez / Argia, 2014-04-13
Poesian eta ipuingintzan aritzeagatik ezaguna dugu Mikel Taberna. Orain bere lehenbiziko eleberriarekin heldu da, Alkasoroko benta, 2013an Susak argitaraturik.
Hamar kapitulutan istorio laburrak kontatzen dira, Bera eta Lesaka artean kokatzen den Alkasoroko biztanleen egunerokoan oinarrituak, eta idazleak duen ipuinerako joera kontuan izanda, independienteki irakur daitezkeenak. Halaxe aitortu baitzuen Tabernak EiTBko arratsaldeko saioan: “bizi puxkak” baina “Euskal Herriko eguneroko ogia” aldi berean. Hortaz, atal bakoitza momentu konkretuetako oroitzapenei badagozkie ere, denak elkartuz garai zehatz bateko puzzlea osatzen dute.
Eleberria bikoiztasun horretan gorpuztuz joanen da hasieratik amaieraraino. Martin Irazoki eleberriaren pertsonaia eta kontalaria denaren istorioa idazten duen bitartean, 50-70 hamarkadetako gertakariak berridazten ditu. Sortzearen prozesuarekin batera iragana desegin nahiko balu bezala. Aldatu, berregin. Baina Historia aldagaitza da, eta Martin kondenatua izango da lehenbiziko kapitulutik beretik.
Eleberria, eltzetzu batek —halaxe esaten omen diote eskualde hartan guardia zibilari—, Bordatxo izeneko kontrabandista bat hiltzen duela abiatzen da, eta 1976ko Bordatxo diskotekan guardia zibil batek tiroz hildako gazteen gertaera tragikoarekin amaituko da. Berridazteak esperantza izpi bat pizteko balio du, gauzak bestela gerta ote zitezkeen pentsatzeko, baina, batez ere, berriz gerta dadin eragozteko.
Zerbaiterako balio izan al du? Gero esango digute Historia ziklikoa dela, burua itzuli gabe aurrera egin behar dugula eta, oraindik okerrago, memoria historikoaren aurkako komentarioak entzuten ditugu nonahi. Nola ez gara izango etengabe harri berdinarekin estropezu egiten duen izaki bakarra?
Halako burutazioak eragin dizkit Tabernaren eleberriak. Bestela, hori guztia alde batera utzita, nik esango nuke gazteentzako literatura dela. Mikel eta bere lagunen istorioari ondo deritzot 18-23 urte bitarteko gazteentzat —gogora ekarri dit eskolan Jon Arretxeren Ostiralak irakurtzeko agindu zigutenean, Tabernarena behintzat kalitate handiagokoa da—, uste baitut hura izan daitekeela “garaia” pertsonaia hauek guztiek esperimentatzen dutenarekin arratsalde entretenigarri bat pasatzeko. Hala ere, 50-70 hamarkadaren gaineko errepaso hau publiko guztientzat da gomendagarria, batzuentzat oroigarri eta denentzat ikaspen gisa.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez