« Damutzen ez direnak | Gainbeheran »
Milwaukeen / Iñigo Barbancho / Hiria, 2013
Lan irekia Javier Rojo / El Diario Vasco, 2014-01-17
Eman dezagun Iñigo Barbancho Galdosen eskutik datorkigun liburu hau, Milwaukeen izenburua duena, nobela bat dela. Izan ere, nobela izenaren azpian era eta mota askotariko testuak bildu daitezke eta, alde horretatik ikusita, nahiko izendapen malgua da. Bada, idazlan hau nobela bada, gutxienez nobela desberdin baten aurrean gaudela esan dezakegu. Egituraren aldetik, adibidez, irakurleak ikusiko du atal txikiz osatuta dagoela testua eta atal hauek gai batzuen inguruan biltzen direla. Gai horiek nobela honi batasuna ematen dioten hari narratibo desberdinak dira. Baina, eta hau oso garrantzitsua da, atal horietan iradokitzen diren hari narratiboak ez dira testuan azaltzen. Nolabait esateko, hainbat gairen inguruan aritzen den ahots bat ikusten (entzuten) dugu nobelan, lehenengo pertsonan hitz egiten digun ahotsa baita testuan agertzen zaiguna.
Batzuetan ematen du pertsonaia bi munduren artean galduta dagoela, eldarnioaren eta errealitatearen artean kokaturik egongo balitz bezala, pentsamenduaren eta materialtasunaren artean talka bat gertatuko balitzaio bezala. Eta muga-mugan kokatutako ahots hori, kontzientzia hori, iluntasunean amiltzen da poliki-poliki, iluntasun horretan etxera bueltatze bat, atsedenleku bat, aurkitzen duelarik.
Hemen derrigorrezkoa da irakurlearen jarrera aktiboa. Iñigo Barbancho, liburuaren kontrazalean esaten denaren arabera, Literatur Teoria eta Literatura Konparatzailean doktorea da eta, hortaz, uste izatekoa da literaturaren barne makinariaren funtzionamendua ondo ezagutzen duela. Eta kasu honetan esango nuke Umberto Ecok zabaldu zuen lan irekiaren teoriak ezin hobeto azaltzen duela hemen gertatzen dena. Nobelaren argumentua, testuan barik, irakurlearen buruan eraikitzen da. Abangoardiaren esperimentuak gogorarazten dizkigu nobela honek.
Axularren gerizapean
Kepa Altonaga
Asier Urkiza
Emakume bat
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
Joxe Aldasoro
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi
Irati Majuelo
Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Jon Martin-Etxebeste
Alaska
Castillo Suarez
Maddi Galdos Areta
Puskak
Irene Pujadas
Asier Urkiza
Norberak maite duena
Miren Billelabeitia
Nagore Fernandez
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
Hasier Rekondo
Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua
Jose Luis Padron
Pozaren erdia
Harkaitz Cano
Aitor Francos
Zeozer gaizki doa
Beatriz Chivite
Irati Majuelo