« Damutzen ez direnak | Gainbeheran »
Milwaukeen / Iñigo Barbancho / Hiria, 2013
Lan irekia Javier Rojo / El Diario Vasco, 2014-01-17
Eman dezagun Iñigo Barbancho Galdosen eskutik datorkigun liburu hau, Milwaukeen izenburua duena, nobela bat dela. Izan ere, nobela izenaren azpian era eta mota askotariko testuak bildu daitezke eta, alde horretatik ikusita, nahiko izendapen malgua da. Bada, idazlan hau nobela bada, gutxienez nobela desberdin baten aurrean gaudela esan dezakegu. Egituraren aldetik, adibidez, irakurleak ikusiko du atal txikiz osatuta dagoela testua eta atal hauek gai batzuen inguruan biltzen direla. Gai horiek nobela honi batasuna ematen dioten hari narratibo desberdinak dira. Baina, eta hau oso garrantzitsua da, atal horietan iradokitzen diren hari narratiboak ez dira testuan azaltzen. Nolabait esateko, hainbat gairen inguruan aritzen den ahots bat ikusten (entzuten) dugu nobelan, lehenengo pertsonan hitz egiten digun ahotsa baita testuan agertzen zaiguna.
Batzuetan ematen du pertsonaia bi munduren artean galduta dagoela, eldarnioaren eta errealitatearen artean kokaturik egongo balitz bezala, pentsamenduaren eta materialtasunaren artean talka bat gertatuko balitzaio bezala. Eta muga-mugan kokatutako ahots hori, kontzientzia hori, iluntasunean amiltzen da poliki-poliki, iluntasun horretan etxera bueltatze bat, atsedenleku bat, aurkitzen duelarik.
Hemen derrigorrezkoa da irakurlearen jarrera aktiboa. Iñigo Barbancho, liburuaren kontrazalean esaten denaren arabera, Literatur Teoria eta Literatura Konparatzailean doktorea da eta, hortaz, uste izatekoa da literaturaren barne makinariaren funtzionamendua ondo ezagutzen duela. Eta kasu honetan esango nuke Umberto Ecok zabaldu zuen lan irekiaren teoriak ezin hobeto azaltzen duela hemen gertatzen dena. Nobelaren argumentua, testuan barik, irakurlearen buruan eraikitzen da. Abangoardiaren esperimentuak gogorarazten dizkigu nobela honek.
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pleibak
Miren Amuriza
Mikel Asurmendi
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez