kritiken hemeroteka

8.448 kritika

« | »

Berandu da gelditzeko / Unai Iturriaga / Susa, 1999

Gazte literaturaz harata Aingeru Epaltza / Nabarra, 2002-08

Zure hiri edo herriko bestak dira. Goizaldea. Lagun bat ezagutu duzu gau horretan berean, enrrollatua oso. Zure taldeko neska baten lehengusua dela erran dizu, bidenabar batean. Zerbezaz eta speedez kaskezurretaraino zaude, baina kemenak ahitu zaizkizu eta etxeko bidea hartu duzu. Zurekin bizi den pisukidea kanpoan dago; beraz, lo egiteko lekua eskaini diozu lagun berriari. Hurrengo egunean, atzartzen zarenean, bakarrik aurkituko duzu zeure burua eta bestondoak buru barnean utzi dizun lurrinak lausotuko dizkizu bezperako oroitzapenak, lagun berriarena barne.

Gisa bereko pasarteak bizi izan dituzten lagunez beterik daude bazterrak. Berandu da gelditzeko Unai Iturriagak oraingoz idatzi duen nobela bakarrari ere abia ematen dio. Mikel protagonistak ez zuen, ordea, amestuko halako arrunkeria batek zer-nolako zilipurdia ekarriko zion bere biziari.

Une egokian etorri zen, duela hiru urte, durangarraren lan hau. Belaunaldi berrien faltan asaldatzen hasia zen euskal literaturaren zenbait so egile. Hainbat zoko-moko lasaitu ezezik, bertsolari bikaina izateaz gain idazle makala ez zela erakutsi zuen Iturriagak.

Idazle gazteak irakurle gazteendako egina. Klitxe horren pean saldu zen Berandu da gelditzeko. Eta egia da orrialde hauetara ekarritako giroa eta bizipenak —musika taldeak, gaztetxeak, gaueko giroa eta tabemak, pisukideen arteko elkar bizitza, gurasoekiko harremanak, lan merkaturako hurbilpenak— gazte mota jakin bati dagozkiola gehienbat. Nolanahi den, liburu hau atsegin handiz irakurtzeko, ez da hogei urte izan beharrik, ezta mundu alternatiboaren eta ezkerreko militantismoaren artean balantzaka ibili beharrik ere. Egunerokotasuna eta egoera sozio-politikoa (irakurlea gogaitu gabe) fikzio batean txertatzeko duen abilezia, narrazioaren erritmo azkarra, liburu osoari darion ironia eta begirada eszeptikoa, hizkuntzaren trataera, han-hemen zipriztinen gisa agertzen diren irudi ausartak, Bilbok eskaintzen duen giro urbanoaren taupada… Arrazoi horiek eta irakurleak deskubritu beharreko bertze aunitz badira, Berandu da gelditzeko honetan buru-belarri murgiltzeko. Agian ez da Iturriagaren azken liburua izanen.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Amaia Alvarez Uria

Arrabioen gerra
Karel Capek

Jon Jimenez

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Asier Urkiza

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Nagore Fernandez

Negu batez Mallorcan
George Sand

Aritz Galarraga

Trilogia
Jon Fosse

Hasier Rekondo

Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray

Mikel Asurmendi

Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Epilogorik gabe
Elena Sanchez

Aitor Francos

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Asier Urkiza

Pleibak
Miren Amuriza

Nagore Fernandez

Euskaldun fededun
Pruden Gartzia

Jon Jimenez

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Ibon Egaña

Amok
Stefan Zweig

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

Hedabideak