« Hamar | Ehiza garaia »
Alter ero / Bertol Arrieta / Susa, 2012
Errealitate malgua Javier Rojo / El Correo, 2012-10-20
Bertol Arrietaren bigarren liburua da Alter ero izenburuarekin agertu den narrazio liburu hau. Zortzi narrazio biltzen dira liburu horretan eta guztiek, aldez edo moldez, errealitatearen ifrentzuan dagoen beste errealitate baten berri ematen dute. Izan ere, narrazio gehienetan honelako planteamendua ikus dezakegu: errealitatean arrazoiren batengatik errealitatea bera kolokan jartzen duen osagai bat aurki daiteke, misterioaren hazia izan daitekeen osagaia baina fantastikoa izan gabe. Osagai misteriotsu hori definitzen oso zaila da, ohiko presentzia bat balitz bezala agertzen baitzaigu, itxuraz inolako misteriorik gabea. Bada, hala ere, sendoa dirudien errealitatea ez dela hain sendoa erakusten du osagai horrek, azaleko normaltasunaren atzean ezohiko zerbait gordetzen da-eta. Liburuari batasuna bilatu nahian aurki litekeen planteamendu orokorra hori izanik, ipuinetan horrek erakusten dituen formak oso desberdinak dira, eta hori dela-eta ematen du liburua pixka bat desorekatua dela. Ipuin batzuk interesgarriak iruditu zaizkit, hala nola lehenengoa, non egoera guztiz errealista batean ezinegona sortzen duen honako osagai hau agertzen zaigun: Gizon bat ispilura hurbiltzen da noren aurpegia aurkituko duen zalantzan, ia-ia iradoki ere ez den siniestrotasuna tartean sartuz istorioan. Besteetan, ipuina estilo lanketa ironikoa da, Cortázar-en oinordekoaren istorioarekin gertatzen den bezala, non seriotasun osoz emandako argudioen atzean absurdua baino ez baitago. Baina honelako istorio interesgarrien ondoan hain interesgarriak ez diren beste batzuk aurki ditzakegu, ezer berezirik eskaintzen ez dutenak (ez konta moldearen aldetik ez gaiaren aldetik).
Bestalde, iruditu zait idazlea dudatan bezala mugitzen dela ipuin batzuetan, teknika desberdinak probatzen arituko balitz bezala, zeren arrazoi argirik gabe pasatzen baita lehenengo pertsonatik hirugarrenera narrazio berberaren barruan. Edonola ere, desorekak eta dudak badaude ere, interesgarria iruditu zait liburua, batez ere lehenengo narrazioetan. Istorio horiek errealitatean osagai siniestroren bat ere egon daitekeela erakusten dute, errealitateak alderdi desberdinak dituela, ez dela dirudien bezain finkoa.
Hori gertatzen denean, gizakia umezurtz bezala geratuko da, kontrolatzerik ez duen errealitate malgu eta ezegonkor baten erdian galduta, bere munduari eusten dioten oinarriak galduta.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi