« Itzulerari pultsua | Misterio handi bat »
Ezer ez / Janne Teller (Juan Mari Mendizabal) / Alberdania, 2012
Gauza garrantzitsuak Javier Rojo / El Correo, 2012-09-29
Gure artera gutxitan heltzen dira Danimarkako literaturaren berriak. Horrexegatik interes bereziarekin irakurri dut Janne Teller-en liburu hau, Ezer ez izenburua duena. Ziur aski ez da izango daniarren literaturaren liburu adierazkorrena, baina behintzat balio dezake ikuspuntua pixka bat zabaltzeko. Lehenengo eta behin, esan behar da gazteei zuzendutako liburua ematen duela idazlan honek. Abiapuntuak surrealismo punttu bat du: ikasturtea hasten denean, ikasle batek (Pierre Anthon du izena) ezerk ez duela garrantzirik aldarrikatuta eskolatik alde egiten du eta zuhaitz batera igotzen da, handik bere aldarrikapenekin ikasbideak bere ideietara lerratu nahi dutelarik. Ikaskideen kezkatatik eta arduretatik aldendu nahi horretan pertsonaia hau munduko tentaldietatik ihesi zutabe batean bizi zen Simon Estilitaren parodiatzat-edo hartu dezakegu. Edonola ere, ez da bera pertsonaia nagusia, nobela korala baita Teller-ek idatzitakoa, neska den beste ikaskide baten ikuspuntutik kontatuta. Egoera honen aurrean ikaskideek Pierre Anthon konbentzitu nahi izango dute munduan badaudela gauza garrantzitsuak eta ikaskide horiek irrika batean hasiko dira beraientzat garrantzitsuak diren gauzen multzoa eraikitzen. Bilketa hori jolas moduan hasiko da, baina laster jolas zentzugabe hau krudelkeriara eramango dute gaztetxoek, multzo horretan pilatzen dituen gauzen izaera poliki-poliki aldatzen denean.
Argumentuaren azalari erreparatzen badiogu, istorioa absurdo samarra suertatu daiteke, sadismorako joera daukaten hamahiru urte inguruko neska-mutil hauek bortizkeriatan amiltzen baitira zentzu handirik gabe. Nobelak dena dela beste maila bat du, eta uste dut beste maila horretan duela liburuak bere zentzu osoa. Izan ere, liburu honekin parabola baten aurrean gaude. Argumentua gaztetxo batzuek protagonizatzen duten arren, zeharka helduen mundua dago ikusmiran. Parabola izateak ematen dio zentzua istorioari eta izaera honek eleberriaren argumentua bideratzen du, gertakarien berezko logikak baino gehiago.
Eta honekin batera beste ezaugarri bat ere kontuan hartu behar dugu: bukaera hurbiltzen denean, ematen du idazlea kontzientea dela pertsonaien krudelkeria onargarriaren muga zeharkatzear dagoela eta, beraz, jokatzen du txantxa bat izango balitz bezala, umore beltzeko txantxa bat.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi