kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Brodecken txostena / Philippe Claudel (Itziar Diez de Ultzurrun) / Igela, 2011

Brodecken txostena Mikel Garmendia / eizie.org, 2012-01-30

Badira hiruzpalau egun Brodecken txostena irakurri nuela eta haren oihartzunak dabilzkit oraindik ere buruan. Claudelek Alemaniako mendialdeko herrixka batean kokatuko digu kontakizuna joan den mendeko gerra handien Europan. Herrixkara arrotz bat iristen da, Andererra (bestea, alemanez) eta herriko gizonek hil egiten dute. Herriko eskolatu bakarra Brodeck izaki, berari ematen diote hilketa horren kontakizuna eta zuriketa egitea txosten baten bitartez. Txostenean hilketa horren berri ez ezik, Brodecken beraren iraganaren eta orainaren berri ere ematen du eta ez nolanahi gainera: “Ez naiz abokatua. Ez naiz polizia. Ez naiz kontalaria. Kontakizun hau da —ez dio axola inoiz irakurtzen denetz— horren frogarik behinena, aurrera-atzera bainabil etengabe, denboraren hariaren gainetik jauzika hesi baten gainetik bezala, inguru-minguruetan galdurik eta funtsezkoena isilduz, nahita ez bada ere.”

Izan ere, nazien esparru batean izan baitzen Brodeck, non gizakiaren mailarik makur eta behekoena ezagutu baitzuen: “Nirekin batera giltzapeturiko gehientsuenek uko egin zioten hala jateari. Hilik daude. Nik zakurren moduan jaten nuen, lau hankan eta ahoarekin. Eta bizirik nago.”

Beldurra eta bakardadea ageri dira bai Andererraren hilketaren kontakizunean, bai Brodecken bizitzarenean ere, zer izugarrikerietarako gai den gizakia (eta areago gizakiek osatutako masa) beldurraren eraginez eta zeinen latza den bakardadea. Ez nuke esango, hala ere, kontakizun ezkorra denik. Gogorra bai, baina ez ezkorra, gogorkeriaren eta ankerkeriaren aurrean, maitasun-keinuak (Andererraren irribarre etengabea eta izaera baketsua) eta ahanztura (ez erabatekoa) jarriko baitizkigu. Ahantzi eta berriro hasi, Brodeckek berak ere halaxe egingo baitu. Erabateko ahanztura bezain okerra delakoan etengabe oroitzea.

Brodeckek berak dioenez kontakizunean etengabe atzera-aurrera ibiltze hori ez da, ordea, oztopo bi istorioak elkargurutzaturik ondo jarraitzeko. Prosa jariotsua darabil horretarako Claudelek, jasoa bezain argia, deskribapen zorrotzak erritmo bizi batekin konbinatzen dituena. Tatxarik gabea da, alde horretatik, Itziar Diaz de Ultzurrunen itzulpena, bertsio zehatz eta argia eman baitigu, euskara jasoan, ekialdeko ukituez zipriztindua.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak