kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Emakume abeslari burusoila / Eugene Ionesco (Jon Muñoz) / Elkar, 2011

Ionescoren antzerkia Javier Rojo / El Correo, 2012-02-18

Elkar argitaletxeak bilduma berri bati hasiera emateko, Eugene Ionescoren liburu bat berreskuratzea erabaki du. Izan ere, Emakume abeslari burusoila agertzen zaigu Urrezko Biblioteka deitzen den bilduma berri honen atarian, eta 2001ean argitara eman zen liburuaren bertsio zuzendua eta gaurkotua eskaintzen da. Orduan bezala, itzulpenaren arduraduna Jon Muñoz da, eta bi argitarapenen arteko aldaketarik nabarmenena (izenburuan bertan agertzen da-eta) orduko hartan Abeslari burusoila deitzen den antzerki-lan hari aurretik jarri zaion emakume hitza izango litzateke. Zehazte aldera egindako aldaketa da hau, izenburuak indarra galdu duela iruditu zaidan arren. Edonola ere, itzultzaile beti bikainaren aukera izan da jatorrizkoan zegoen zehaztasun hori azpimarratzea.

Eugene Ionescoren antzerki-lan hau absurdoaren teatroan kokatu ohi da. Absurdoaren teatroa izendapen nahiko zehaztugabea da eta horren barruan guztiz desberdinak diruditen lan motak sar daitezke. “Absudo” hitza zentzu bikoitzean ulertu behar dugu. Alde batetik, antzerki lan horien bidez mundu absurdoa irudikatu nahi dute egileek. Existentzialismoaren ondo-ondoan garatzen da antzerki mota hau (Ionescoren antzerkia 1950ean estreinatu zen; Camusen Izurritea, adibidez, 1947koa da), eta heriotzara daraman bizitza itxuraz zentzu gabearen adierazle moduan ulertu ahal dugu. Baina adierazlea den aldetik, antzerki horretan agertzen diren egoerak ere zentzu gabeak dira. Emakume abeslari burusoilan adibidez, bikote bi ditugu, Smithtarrak eta Martintarrak, inguru konbentzionalki britainiarra pasatzen. Haiekin Mary neskamea dago eta su baten (edozein suren) bila doan suhiltzaileen kapitaina agertzen zaie. Hamaika agerralditan zehar, pertsonaiok hitz egiten dute zeharo konbentzionalak diruditen elkarrizketak sortuz beraien artean. Baina elkarrizketa hauek ez dute ezer adierazten, edukirik gabeko elkarrizketak dira-eta. Ezer komunikatu gabe etengabe hitz egitea da pertsonaia hauek egiten dutena. Egoera absurdo hau, bestalde, azpimarratuta geratzen da antzerki-lanaren hasierak eta amaierak bat egiten dutela ikusten dugunean, irteerarik gabeko zirkulua sortuz.

Ez dakit argitaletxeak nahita edo kasualitatez hautatu duen antzerki-lan hau bilduma berriaren atarian jartzeko, baina irakurle maltzur batek hautaketa hori dela-eta irakurketa ironikoa egin lezake.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak