« Misterioaren haria | Artze frikia »
Emakume abeslari burusoila / Eugene Ionesco (Jon Muñoz) / Elkar, 2011
Ionescoren antzerkia Javier Rojo / El Correo, 2012-02-18
Elkar argitaletxeak bilduma berri bati hasiera emateko, Eugene Ionescoren liburu bat berreskuratzea erabaki du. Izan ere, Emakume abeslari burusoila agertzen zaigu Urrezko Biblioteka deitzen den bilduma berri honen atarian, eta 2001ean argitara eman zen liburuaren bertsio zuzendua eta gaurkotua eskaintzen da. Orduan bezala, itzulpenaren arduraduna Jon Muñoz da, eta bi argitarapenen arteko aldaketarik nabarmenena (izenburuan bertan agertzen da-eta) orduko hartan Abeslari burusoila deitzen den antzerki-lan hari aurretik jarri zaion emakume hitza izango litzateke. Zehazte aldera egindako aldaketa da hau, izenburuak indarra galdu duela iruditu zaidan arren. Edonola ere, itzultzaile beti bikainaren aukera izan da jatorrizkoan zegoen zehaztasun hori azpimarratzea.
Eugene Ionescoren antzerki-lan hau absurdoaren teatroan kokatu ohi da. Absurdoaren teatroa izendapen nahiko zehaztugabea da eta horren barruan guztiz desberdinak diruditen lan motak sar daitezke. “Absudo” hitza zentzu bikoitzean ulertu behar dugu. Alde batetik, antzerki lan horien bidez mundu absurdoa irudikatu nahi dute egileek. Existentzialismoaren ondo-ondoan garatzen da antzerki mota hau (Ionescoren antzerkia 1950ean estreinatu zen; Camusen Izurritea, adibidez, 1947koa da), eta heriotzara daraman bizitza itxuraz zentzu gabearen adierazle moduan ulertu ahal dugu. Baina adierazlea den aldetik, antzerki horretan agertzen diren egoerak ere zentzu gabeak dira. Emakume abeslari burusoilan adibidez, bikote bi ditugu, Smithtarrak eta Martintarrak, inguru konbentzionalki britainiarra pasatzen. Haiekin Mary neskamea dago eta su baten (edozein suren) bila doan suhiltzaileen kapitaina agertzen zaie. Hamaika agerralditan zehar, pertsonaiok hitz egiten dute zeharo konbentzionalak diruditen elkarrizketak sortuz beraien artean. Baina elkarrizketa hauek ez dute ezer adierazten, edukirik gabeko elkarrizketak dira-eta. Ezer komunikatu gabe etengabe hitz egitea da pertsonaia hauek egiten dutena. Egoera absurdo hau, bestalde, azpimarratuta geratzen da antzerki-lanaren hasierak eta amaierak bat egiten dutela ikusten dugunean, irteerarik gabeko zirkulua sortuz.
Ez dakit argitaletxeak nahita edo kasualitatez hautatu duen antzerki-lan hau bilduma berriaren atarian jartzeko, baina irakurle maltzur batek hautaketa hori dela-eta irakurketa ironikoa egin lezake.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera