kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Lagun izoztua / Joseba Sarrionandia / Elkar, 2001

Sarriren azken fruitua A. de Amezaga / Bilbao, 2002-06

Durangoko aurreko liburu eta disko azokan aurkeztu zuten Lagun izoztua eta, inkestek iragarri bezala, liburu salduena izan zen. Hori bai, nobela erosi zuten guztiak autorearen sinadurarik gabe gelditu ziren: norbaitek ez badaki, euskal literaturaren idazle iheslariaren aurrean gaude.

Lan mardul hau (laurehun orrialde baino gehiago dauzka), Joseba Sarrionandiak (Iurreta, 1958) heldueltzat idatzi duen lehenengo nobela da, non hiru narrazio-hari josten baititu. Erbestea gai nagusia izango da hemen, hiru pertsonaien (Goio, errefuxiatua; Maribel; errefuxiatuaren postaria, eta Andoni, paper faltsuekin bizi den Goioren ikaskidea izandakoa) bidez.

Iradokizunak, gaiak, sinbologia, garaiak eta gertalekuak anitzak dira Lagun izoztua-n, eta baita paradoxak ere. Amagoia Ibanek idatzi duenez, “paradoxok ez dira berriak Sarrionandiaren idazlanetan, ezta ere liburu honetan ageri dituen umorea, gogoetarako gaitasuna, naturarekiko miresmena, herri ezezagunekiko eta zapalduekiko sentsibilitatea eta jardun erraz eta aldi berean sofistikatua”. 40 kapituluak gutun batek lagunduko ditu, 39. atalean Maribelek ia ezer irakurri gabe erretzen duen Andoniren gutuna, hain zuzen. Gogoratu nostalgiaren disdira nobelaren motore indartsuenetakoa dugula.

Kritika Sari Nazionala, euskara arloan, lortu du Sarrik liburu honekin aurten, galardoi polemikoa izan dena. Atzera begiratzerakoan, 1987an, poesia mailan, sari berdina lortu zuela konturatuko gara, Ni ez naiz hemengoa lanarekin. Komentatu da iheslari honi buruzko berri bakarrak bere liburuak direla (aurrekoak, irakurle despistaturen bat baldin badago: Izuen gordelekuetan barrena, Narrazioak, Atabala eta euria, Marginalia, Ifar aldeko orduak, Gartzelako poemak, Hnuy illa nyha majah yahoo eta Hitzen ondoeza).

Lagun izoztua irakurtzerakoan idazle ezagun honen esperientzia pertsonala burura datorkigu behin eta berriro, Joseba Sarrionandia iheslariarena, mundu honetan ezkutatuta bizi den autore ospetsu batena. Instant horretan ikusminak eraikitako galdera bat pizten zaigu: Non dago Sarri? Nola helbideratzen ditu lanak eta nor/nortzuk da/dira berarekin kontaktua duen/duten euskalduna/k? Ameriketan dagoela aipatzen da askotan. Ondo pentsatuta, bere egoera abantailatua litzateke autore anitzentzat: isolamenduagatik. Nahiz eta sorterritik urrun egon, distantzia medio gauzak desberdin (hobeto ala gaizkiago?) ikusten dira, eta sorkuntzari bidea zabaltzen zaio biziki. Bai, baina… esango du norbaitek arrazoiez, etxeratzeko desirak, urrun, indar handiagoz pizten dira.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak