kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Larrepetit / Pello Lizarralde / Erein, 2002

Isiltasuna Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2002-06-02

Bolada zen Pello Lizarraldek ez zuela eleberririk idazten —ez eleberririk ez libururik, labur esanez—. Horretan ez da euskal idazle askoren aldean ezberdin. Bere ogibidea idazle ofizioa ez denez, nahi duenean idazten du, euskal irakurlegoari zerbait eskaintzeko duenean hain zuzen. Bitxia da, gainera, Pello Lizarralderena, liburu askotxo ez izan arren, jarraitzaile sutsuak ditu, zeinetan —pedanteria apurra barkagarri zaidalakoan— neu nagoen —edo bainago, auskalo—. Apunte zaharrak begiratuz, Pello Lizarralderen azken liburuari buruz —hau ez den azken liburuari buruz, noski—, esaten nuen giro-pintatzaile dela —hitz horiexekin prezisoki ez, baina tira—, giroak ekartzen dituela hark berak obrara, giroa zaiola gai —nobelagai edo ipuingai, berdin da—, eta gutxi duela hark berak bezain ongi giroa deskribatzen duenik. Har dezagun eleberri honetako historia.
Hiru pertsonaia aurkezten dizkigu egileak: Abel, Joxe eta Lainez. Lehendabiziko biak iheslariak dira —ez zaigu esaten zerk eraman zituen kartzelara eta nola ihes egitea lortu zuten—, Nafarroako errepideetan barrena muga aldera doazenak. Hirugarrena, Lainez, bidaianta da —biajantea giputzontzat—, gizon errutinazalea, beti mugimendu antzekoak egiten dituena, baina bere bizitza ezkutukoa ere baduena —nahiz oso zehatz ez jakin zein den—. Hiru pertsonaiek topo egiten dutenean gertatuko da tragedia, hala behar duelako; ez beraiek nahi dutelako.
Gaia begiratuta klasikoa da —zentzurik onenean diot, tragedia greziarra alegia—, Pello Lizarralderen lana; klasikoa eta nolabait bukaera jakinekoa, galtzaile izateko jaiotakoak ezin irabaz dezakeela esanez bezala. Izan ere, Pello Lizarralde galtzaileen alde jartzen da, jazarriak direnen alde, eskaintzeko beren isiltasuna besterik ez dutenen alde. Isiltasuna baita liburuko giroa azpimarratzen duena, iheslarien arteko isiltasuna, bidaiantaren isiltasuna, bestelako gizon-emakumeen isiltasuna; isiltasuna baita galtzaileen, jazarriak direnen ikur eta lege. Isiltasun horren ordez natura zaigu hizlari, deskripzioetan, idazleak mukun egindako marrazkietan: errealismo poetikoa, hain zuzen.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak