« Odolbildua | Mugarik muga »
Larrepetit / Pello Lizarralde / Erein, 2002
Isiltasuna Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2002-06-02
Bolada zen Pello Lizarraldek ez zuela eleberririk idazten —ez eleberririk ez libururik, labur esanez—. Horretan ez da euskal idazle askoren aldean ezberdin. Bere ogibidea idazle ofizioa ez denez, nahi duenean idazten du, euskal irakurlegoari zerbait eskaintzeko duenean hain zuzen. Bitxia da, gainera, Pello Lizarralderena, liburu askotxo ez izan arren, jarraitzaile sutsuak ditu, zeinetan —pedanteria apurra barkagarri zaidalakoan— neu nagoen —edo bainago, auskalo—. Apunte zaharrak begiratuz, Pello Lizarralderen azken liburuari buruz —hau ez den azken liburuari buruz, noski—, esaten nuen giro-pintatzaile dela —hitz horiexekin prezisoki ez, baina tira—, giroak ekartzen dituela hark berak obrara, giroa zaiola gai —nobelagai edo ipuingai, berdin da—, eta gutxi duela hark berak bezain ongi giroa deskribatzen duenik. Har dezagun eleberri honetako historia.
Hiru pertsonaia aurkezten dizkigu egileak: Abel, Joxe eta Lainez. Lehendabiziko biak iheslariak dira —ez zaigu esaten zerk eraman zituen kartzelara eta nola ihes egitea lortu zuten—, Nafarroako errepideetan barrena muga aldera doazenak. Hirugarrena, Lainez, bidaianta da —biajantea giputzontzat—, gizon errutinazalea, beti mugimendu antzekoak egiten dituena, baina bere bizitza ezkutukoa ere baduena —nahiz oso zehatz ez jakin zein den—. Hiru pertsonaiek topo egiten dutenean gertatuko da tragedia, hala behar duelako; ez beraiek nahi dutelako.
Gaia begiratuta klasikoa da —zentzurik onenean diot, tragedia greziarra alegia—, Pello Lizarralderen lana; klasikoa eta nolabait bukaera jakinekoa, galtzaile izateko jaiotakoak ezin irabaz dezakeela esanez bezala. Izan ere, Pello Lizarralde galtzaileen alde jartzen da, jazarriak direnen alde, eskaintzeko beren isiltasuna besterik ez dutenen alde. Isiltasuna baita liburuko giroa azpimarratzen duena, iheslarien arteko isiltasuna, bidaiantaren isiltasuna, bestelako gizon-emakumeen isiltasuna; isiltasuna baita galtzaileen, jazarriak direnen ikur eta lege. Isiltasun horren ordez natura zaigu hizlari, deskripzioetan, idazleak mukun egindako marrazkietan: errealismo poetikoa, hain zuzen.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña