« Autolaguntza gurean | Loturetan sakonduz »
Zakurraren poema eta beste hezurrak / Martin Etxeberria / Elkar, 2011
Malekoitik begira Juan Ramon Makuso / El Diario Vasco, 2011-10-21
Urteak igarotzen dira eta badirudi oharkabean doazela. Une batean eten egiten da gure denbora, edo eten arazi egiten dugu. Hori litzateke gure denbora, denbora errealetik kanpo. Martin Etxeberriak bere Zakurraren poema eta beste hezurrak poema liburuan, itsasoak eman dio denbora eteteko aitzakia. Itsas ertzean gelditu da eta badirudi hortik altxatu duela bere hats poetikoa. Heraklito aipatzen du eta honekin batera, bere barrutik, ohar moduan, uraren irudiaren garrantzia ezbaian jartzen du, “Heraklitok zioen / ura zela / arimaren heriotza. / Tantaka esan ohi ote zuen / edota putzu bat bezala agortuz, / ez dakit. / Baina uste dut oker zela, dena dela”. Bertso hauek liburuaren bigarren atalekoa dira, Tximeleta zatarrak, liburua hiru ataletan banatua baitago; lehena Gaizki ebakitako euli-bizarra eta hirugarrena, Hitzen ametsaren zain. Badirudi egileak neurtuta egindako sailkatze bat dela, liburuari atal bakoitzak ematen diolako batasun bat. Eta gaineratuko nuke, Etxeberriaren poetikan, liburu hau, ezberdina dela beste bere aurreko lanekin alderatzen badugu. Badirudi poeta sartu dela bere barneko arrak aztertzeko prozesu batean, poesiatik haraindikoaren gaiak aztertzen. Hau ez da ezusteko bat, poesiak bere baitan duen ezaugarri bat delako, baina agian gure poesia esparruan lantzen ez dena gehiegi. Eta ahalegina aipatu behar da. “Betilea erori zait / orri zuriaren gainera. / Begirada bihurtu da, / idatzi aurretik ere, / aurkitu gabeko hitza”. Ezin aipatu gabe utzi, liburuaren sarreran Etxeberriak eskaintzen digun poema, benetan goia jotzen duena, Zakurraren poema. Poema honek usteak handitzen ditu liburuan desoreka bat sortuz, hala ere emaitza ona da.
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Jon Jimenez
Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza
Nagore Fernandez
Zoo
Goiatz Labandibar
Asier Urkiza
Hetero
Uxue Alberdi
Joxe Aldasoro
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Paloma Rodriguez-Miñambres
Galbahea
Gotzon Barandiaran
Mikel Asurmendi
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Irati Majuelo
Lagun minak
Jon Benito
Mikel Asurmendi
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Jon Jimenez
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Asier Urkiza
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Nagore Fernandez
Bihotz-museo bat
Leire Vargas
Bestiak Liburutegia
Rameauren iloba
Denis Diderot
Aritz Galarraga
Neska baten memoria
Annie Ernaux
Paloma Rodriguez-Miñambres