« Alegoria ederra | Ez naizena naiz »
Artzapezpikuaren bisita / Adam Bodor (Unai Elorriaga) / Elkar, 2010
Artzapezpikuaren bisita Mikel Garmendia / eizie.org, 2011-05-17
“Erabat zoroa da dena, baina aldi berean ederra”, horra nola definitzen duen Unai Elorriagak, eleberri berezi honen itzultzaileak, Artzapezpikuaren bisita. Eta gehiago zehaztuz, honela dio itzultzaileak: “Hori da txundigarriena: nola zatikatzen duen harria, zatikatua ez dagoela uste izateraino”.
Berezitzat jo dugu eleberria, nolabait ere aditzera eman nahiz eleberria irakurtzen amaitzeko unean uzten duen sentsazioa edo, hobeto esan, gogoa. Eleberria berriro irakurtzen hasteko gogoa, alegia, gustura bai, baina erabat konforme gelditu ez garelako sentsazioa. Berdin gertatzen da, nik uste, Juan Rulforen Pedro Páramo edo El Llano en llamas irakurri ondoren, errealismo magikoa deiturikoaren irakurketak halaxe eskatzen baitu ziurrenik, eta asko du esku artean dugun eleberriak delako errealismo magikotik.
Bogdanski Dolina herritik hurbil, Karpato mendien artean, Izolda isolamendu-zentroa daukagu, hantxe sartzen baitituzte biriketako gaixoak eta bestelako batzuk eguzkiak eta haizeak gogor erasotzen dien barrakoietan. Herri hartan egunsentiak orduak irauten ditu eta zaborrak bere argia dauka eta bertako agintariak ez dira, behiala bezala, mediko ehiztari beldurgarriak. Eliza-hierarkia batek gobernatzen du orain gizartea, non biztanleak erabili eta botatzeko giza materiala besterik ez diren. Denbora guztian, herritarrak artzapezpikuaren bisitaren zain daude. Eleberriak, azken finean, ez du hori baino askoz ere argumentu garatuagorik, baina bere horretan, horixe dugu muina: tiranien gizatasunik ezak itotako gizarteen tragedia. Hori, alabaina, estilo txit landu eta depuratu batez, ia poesia izatera iristen baita, kontatzen digu edo, beharbada hobeto esanik, iradokitzen: “Are gehiago, plastiko zatien txilioak ere entzuten ziren”.
Oso itzulpen txukun eta zaindua eskaini digu Unai Elorriagak, eta ez da harritzekoa, batetik, langintza hau ederki menderatzen duelako eta, bestetik, gustuko aldapan ez omen delako nekerik: “Azken urteotan gehien harritu nauten liburuetako bat da hau, aurkitu dudan libururik perfektuenetakoa”.
Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray
Asier Urkiza
Idazketa labana bat da
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Bisita
Mikel Pagadi
Jon Jimenez
Hamlet
William Shakespeare
Aritz Galarraga
Hau ez da gerra bat
Mikel Ayllon
Hasier Rekondo
Feminismo zuriaren aurka
Rafia Zakaria
Jon Martin-Etxebeste
Dimisioa
Juan Luis Zabala
Mikel Asurmendi
Hetero
Uxue Alberdi
Irati Majuelo
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Amaia Alvarez Uria
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Patxi Larrion
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Jon Jimenez
Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza
Nagore Fernandez
Zoo
Goiatz Labandibar
Asier Urkiza
Hetero
Uxue Alberdi
Joxe Aldasoro