« Minbizia ontziolan | Gure bizitzako urterik txarrenak? »
Fucking Artists / Xabier Montoia / Elkar, 2010
Grina etsituak Javier Rojo / El Correo, 2011-02-12
Azken urte hauetan narratibaren alorrean beste garai batekoa zirudien fenomeno bat berritzen ari zaigula ematen du. Izan ere, euskal literaturan denbora luzean bazterrean gelditu ondoren, narratiba laburrak berriro indarra hartu du. Salbuespenak alde batera utzita, batzuetan ematen du idazle asko agian ez direla gai sentitzen idazlan luzeagoei ekiteko eta horren ondorioz-edo halako narratibaren birloratzea daukagu begi aurrean. Ildo horretan kokatu liteke Xabier Montoiaren liburu hau, Fucking Artists izenburua duena. Gustuak gustu, idazlearen alde esan behar da inoiz ez dela ibili euskal merkatu bitxiaren mendekotasunak mugatua. Dagoeneko ibilbide luzea egin du eta, inoiz ospearen lehenengo lerroan egon ez bada ere, noizean behin plazaratzen dituen liburuek beti zerbait eskaintzen diote irakurleari. Honez gainera, arazo nabarmenik gabe jakin du idazle heldua bihurtzen eta bere idazlanetan bilakaera honen emaitza ikus dezakegu.
Liburu honetan hamar narrazio biltzen zaizkigu. Errealismoaren parametroetan ulertu behar diren narrazioak dira. Edonola ere, argumentuaren eta teknikaren aldetik narrazio hauek ez dute beraien artean zerikusi handirik. Hirugarren pertsonan idatzitako narrazioen ondoan, pertsonaiaren baten ikuspuntutik lehenengo pertsonan kontatutakoak agertzen zaizkigu. Baten batean, abokatu bati egindako adierazpen neurotikoa irudikatzen da, pertsonaia batek aitorpen tormentatu eta mingotsa egiten duelarik. Argumentuetan ere oso desberdinak dira narrazioak: amodio eta sexu istorioak ditugu batzuk; beste batean, adibidez, obsesio bihurtu den musikari misteriotsu baten bila dabilen ikertzailearen kontaketarekin egiten dugu topo. Idazleak halako aniztasun baten bidez bizitzan aurki dezakegun aniztasunaren adibidea eskaintzen digu. Baina kontatzen diren istorioak ez dira istorio hutsak. Beste zerbait badute. Grinaren sentimendua agertzen zaigu liburu honetan, batzuetan ezkutuan, besteetan lehertzen, pertsonaien bizitzetan zirt edo zart egiteko momentu epifaniko batzuen aurrean aurkituko bagina bezala. Eta grinarekin batera, etsipen moduko bat, grinarik gabe bizitzea ezinezkoa delarik grina bera minaren sorburua baita.
Izen baten promesa
Hedoi Etxarte
Joxe Aldasoro
Zahartzaroaren maparen bila
Arantxa Urretabizkaia
Aiora Sampedro
Aizkorak eta gutunak
Edorta Jimenez
Mikel Asurmendi
Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Maialen Sobrino Lopez
Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap
Asier Urkiza
Espekulazioak
Arrate Egaña
Nagore Fernandez
Dena zulo bera zen
Eider Rodriguez
Txani Rodríguez
Azken batean
Lourdes Oñederra
Mikel Asurmendi
Auzokinak
Gorka Erostarbe
Maddi Galdos Areta
Esker onak
Delphine De Vigan
Irati Majuelo
Meditazioneak gei premiatsuen gainean...
Martin Duhalde
Gorka Bereziartua Mitxelena
Urte urdin ihesak
Jesus Mari Olaizola "Txiliku"
Hasier Rekondo
Emakume oinutsa
Scholastique Mukasonga
Maialen Sobrino Lopez