kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Sunset Park / Paul Auster (Oskar Arana) / Alberdania, 2010

Gure bizitzako urterik txarrenak? Saioa Ruiz Gonzalez / Argia, 2011-02-13

Brooklyngo erokeriak (Brooklyn Follies, 2006) eleberriaren bitartez, 2001eko iraileko gertakariekin amaituko zen bizimodu baten lehen zertzeladak aurreratu zizkigun. Eleberriaren nolabaiteko amaiera “zoriontsuarekin” batera, zabalik utzitako proiektu baten hastapena ematen zuen irudi lauso hura, I-11ren osteko mundua irudikatzen duen benetako koadroa bilakatu da Sunset Park lanean. Ez da gizartearen analisi deskriptibo soila Austerrek egiten duena baizik eta, beti ere gizakia ardatz, bere pertsonaiek jasan eta bizi dutenetik abiatuz, AEBetako egoera sozio-politikoaren erretratu gaurkotua eskaintzen du. Obamaren presidentzia hautatu berria, Irakeko gerraren iraupenak eta horrek eragiten duen bikoteen arteko desesperazioa, 2008ko blokeo ekonomikoa, ordaindu ezinezko kreditu eta alokairuek kalean bizitzera behartutako milaka familien sufrimendua. In the Country of the Last Things (1987) eleberriaz geroztik, kapitalismo bortitz krudelenaren ondorio sozialak islatzen duen lanik ez dut gogoratzen Austerren ibilbide literarioan. Eta oraingoan ere, pertsonaiek egunerokotasunean bizirauteko egiten dituzten ahaleginetan, etorkizun itxaropentsurik eskaintzen ez duen mundu garaikidearen panorama ezkorra da nagusi.

Sunset Park New Yorkeko auzo txiroetako bat baino askoz ere gehiago da; “Munstro ero eta suntsitzaile” (153. orrialdean) horretan txertatutako mikro mundu bat. Bertako etxe abandonatu batean, okupa bizi diren lau gazteen bizitza hondatuaren gordelekua da. Iraganeko gertakari batek ihes egitera bultzatuta, sorterrira itzuli berri diren izaki zaurituak dira. Idazlearengan ohikoa izaten den kontakizun gainjarririk gabe, ongi bereizitako atalez atal, pertsonaia bakoitzaren iragana zabalduz doa. Horrela gorpuztu egiten da hain ezaguna zaigun unibertso austeriarraren konstelazio sare tipikoa: Brooklynen girotu izana, familia barruko tragediak, gizakiaren ahultasuna gogorarazten duen ustekabeko heriotzaren presentzia etengabea, erruaren zama, maitasun erlazio ustelduak eta, noski, testuartekotasun izugarri aberatsa (beisbola, zinea, literatura). Hankaz gora dagoen mundu batean, borrokarako pizgarririk gabeko errealitatean, Wiliam Wyler-en Gure bizitzako urterik onenak (The Best Years of Our Lives, 1946) filmaren presentzia obsesiboak gobernatzen du. Iraganeko gerra batetik eratorritako soldaduen antzera, etorkizunean sinesterik ez duen gazte talde baten erretratu ezkor aski exageratua iruditzen zait.

Inork ez zuen esan bizitza erraza zenik, baina beste topiko bat gaineratzearren, esperantza da galtzen den azkeneko gauza. Eta literatura existitzen den bitartean topiko horrek bizirik dirau.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak