kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Lotsati, ilunpetik argira / Lotsati - Gurutz Sarasola / Alberdania, 2010

Poeta galdua Javier Rojo / El Correo, 2011-02-05

Gurutz Sarasola Martinez poeta galdua genuen, ia-ia guztiz ezezaguna, gazterik hil zena, bizitzan eta literaturan ibilbide luzea egiteko aukerarik gabe geratu zena, 1915ean jaio eta 1936an bere buruaz beste eginda hil baitzen. Urte bete eskasean hainbat egunkaritan, batez ere El Dían, argitaratu zituen bere poemak. Orain, Alvaro Rabelliren lanari esker, berriro ere argitara agertzen zaigu bere poesia: Ilunpetik argira. Olerkiak (1935-1936) deitzen da liburua. Poetak bizitzan argitaratu zituen poema guztiak biltzeaz gain, Rabellik egindako hitzaurre interesgarria irakur dezakegu bertan. Poetak ia ez zuen denborarik izan ibilbiderik gauzatzeko eta hortaz liburuan agertzen zaizkigun poemak ez dira asko, hogeita bost baino ez. Beste aldetik, idazlearen adina kontuan hartzen badugu (hogeita bat urte bete gabe bere burua bota zuen trenbide gaineko zubi batetik), ez da harrigarria gertatu behar esaten badut poema horiek ez direla puntakoak. Bilakaera bat ikusten du Rabellik poema horietan. Iruditzen zait gaudela bere ahots propioa bilatzen zuen poeta baten lehenengo saio dudazkoen aurrean.

Garaiko topikoak agertzen dira Sarasolaren lerroetan. Poema ‘aberkoiak’ dei litezkeenak daude, alde batetik. Hauetan euskara eta Euskal Herria goraipatzen dira, eta orduko abertzaleen artean ohi zen bezala, herrian erdalkeriaren erruz ikusten zuen endekatze-prozesua deitoratzen du. Baserriaren goraipamena ere agertzen da, bertan euskaltasunaren funtsa aurkitzen delakoan. Jakina, naturalezaren presentzia ere handia da poema horietan. Sarasola bere garaiko poeta zen, eta teknikoki oraindik asko ikasi behar zuen. Baina horrelako gaiak ez ezik, amodiozko poemak ere ageri dira bilduma honetan. Lotsati ezizena erabili zuen poeta hau ezinezko amodio baten aurrean ikusten dugu, ezin baitu maitatuarekin amodio-gogoa beterik ikusi, eta amodio hori benetakoa zein fikziozkoa izan, poema hauetan agertzen zaizkigu Sarasolaren lerrorik interesgarrienak. Bere poesia bideak oso landuak ez badira ere (ematen du errepikapena dela bere baliabide poetikorik erabiliena), amodioaz hitz egiterakoan bizitza dagoela ematen du bere lerroetan.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak