kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Txatartegirako ipuinak / Xabier Etxaniz Rojo / Erein, 2010

Baztertuak Juan Ramon Makuso / El Diario Vasco, 2010-12-10

Xabier Etxaniz Rojoren laugarren ipuin liburua dugu Txatartegirako ipuinak. Eta esan behar da Trintxerpeko idazlea eroso murgiltzen dela ipuingintzan, bere kontakizunek —liburu honetan bederatzi historia, bederatzi ipuin— bilatzen dutelako historiaren borobiltasuna, eta Etxanizek hori bilatzen du bere historiak planteatzerakoan. Historiek badute nolabaiteko hari bat, eta hau da, alde batetik pertsonaiek osatzen dutena, eta beste aldetik, ipuin ezberdinek eskaintzen dizkiguten kondairak. Xabier Etxanizek ez du alde batera uzten bere errealitatean, bere gizartean, bizi duena: gatazka politikoa, ETAren jarduna, Estatuarena…, eta hau guztia pertsonaien biografietan txertatua.

Pertsonaiak gizaki deserrotuak dira, bizitzaren bazterrean geratu direnak, bizitzak esker gutxi eskaini baitiete. Bada konstante bat beraien artean, eta hau da adina. Pertsonaiak esan daiteke bere zahartzaroaren atarian daudela, eta honekin idazleak badirudi pertsonaien bitartez existentziaren inguruko gogoeta bat egiten ari dela; denbora agortzen den aldagarri bat da eta hau etengabe agertzen da ipuin liburu honetan. Bada ere beste elementu bat aipatu gabe ezin duguna utzi, eta hau da, autoen erabilera, ia-ia fetitxismora iristeraino —kuriosoa da hainbat auto modeloen aipamena—. Beharbada hortik dator ere liburuak duen izenburua, eta metafora horretatik abiatuta, egileak erakusten digu arestian aipatu dugun aldagarria, denbora. Gizakiok iraungitze data dugu, eta hori iristerakoan, bazterrean geratzen gara, erabat baztertuak, auto zaharrak bezala, eta beste batek ordezkatzen du gure lekua.

Ipuin liburu hau euskal ipuingintzan dagoen ezaugarrietako baten erakusle da, eta hau absurduaren erabilera da. Eta absurdu hauen bilduman, liburuak perla ederrak ditu, hainbat ipuinek goia jotzen dutelarik.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak