kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Katu jendea / Eider Rodriguez / Elkar, 2010

Koskak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2010-09-10

Badute ipuin hauek asaldatzen duten zerbait. Koska bat bezala da, errepide luze eta zabal batean: Frantziako edozein, esaterako. Lasai antzean zoaz, alde guztietara begira, paisaia ederra baita eta ondo zaindua. Eta pentsatzen hasten zarenean munduak dituen onura guztiez, bat-batean koska azaltzen zaizu, eta salto egiten duzu. Deseroso sentitzen zara. Eta handik aurrera paisaia ez da lehen bezalakoa: akatsak azaltzen zaizkizu nabarmen. Barneko muinetan zerbait geratu da trabatuta, ibilbide ona eragozten duena.

Ipuinek mundua interpretatzeko modua erakusten dute; mundu zehatz bat, jakina: klase ertainak marraztu eta diseinatu duena. Izan ere, klase sozial hori nagusi da gurean; herri eta hiriak bete ditu, bazterrei ere nortasuna eman die. Denean dago, eta eragina du. Mentalitate oso bat zordun du, bere era eta moldera eraiki du. Ipuinetan klase horren kritika dago, nolabait esatearren. Ez da zuzena ordea; zeharkakoa baizik. Klase horretako partaide diren pertsonaiak beheratzen ditu narratzaileak (batzuetan lehen pertsona; besteetan hirugarrena); apaltzen ditu eta beren akatsak agerian uzten.

Horretarako ikusi behar ezkutuan ageri dena, normalean erakusten ez dena. Detaile txikiak izan ohi dira: irakurtzen den egunkaria, janzteko era, hitz egiteko modua, ibilera, orrazkera… Mila detaile txiki, norberaren nortasuna ezagutarazten dutenak. Nahikoa da, ordea, horietako bat bereiztea, alegia, horietako bati besteei baino garrantzi handiagoa ematea, oreka hausteko. Koska batek errepidean zehar gozatzen dugun lasaitasuna hausten duen bezala, bereizketak egonezina ekar dezake.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak