kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Anphora baita / Pello Otxoteko / Alberdania, 2010

Lagun baten gonbidapena Jose Luis Padron / Bilbao, 2010-08

Anphora baita (Alberdania, 2010) Pello Otxotekoren bosgarren poema-liburu da. Ez da etorri berria, beraz, plaza honetara. Bere lehen hiru liburuen ildo nagusitik dator oraingoan ere. Gizakiaren galdera sakon iraunkorrak plazaratzen ditu, eta ohi bezala irakurlea gonbidatzen du hausnarketa horietan murgiltzera. Kontzeptu sakonak iruditu arren erraz ulertzen dira eta forma aldetik dinamikoa da liburua; gehienak poema laburrak dira, aldioro gaiak edo motiboak etengabe aldatuz doaz poema batetik bestera eta gainera ilustrazioak liburuaren irakurketari arnasa ematen saiatzen dira.

Otxotekok Anphora hartzen du metafora gisa gizakiaren zerizana adierazteko eta bere barne sakon bihurrietara ahal den moduan iristeko: “Anphorak ez du bere burua ezagutzen, / ez eta imajinatzen ere. / Eta bere aurpegia ikusten saiatzen den orotan / barruko barrunbearen oihartzuna / jasotzera iristen da besterik ez”. Era berean, gizakia goraipatzen du eta bere garrantzia nabarmentzen saiatzen da behin eta berriz, gaur egungo gizartean hain gutxi goraipatua dagoen estetikaren bitartez, gauza guztien gainetik gizabanakoa lehenetsiz: “Anphora bakarra da beti, / eta bere bakartasun horretan / lortzen du izatea eta izaera”. Halaber, zeharka zein zuzenean ari zaigu errealitatearen ikuspegi anitzen inguruan. Horretarako, maiz erabiltzen ditu irudi kontrajarriak, askotan oximoron delakora hurbilduz, modu honetan irakurlea kontraesanen mugetara eramaten du, norbere burua oldoztetan murgilaraziz.

Horretaz gain, gizartearen azalkeriari eta ahuleziari aurre egin nahi dio humanismo antzeko bati helduz. Ezinbestekoak dira lerrook gogoratzea: “Euria munduaren kontzientzia da, / eta badakigu; hala ere, / guardasola erabiltzen dugu / bere isuria gugan eragozteko / behin eta berriz”. Edo bestelako hauek ere bai: “Besteak epaitzen dituenak hantuste puntu altua dauka, / baina besteak epaitzen ere jakin behar da / norbere burua epaitzen jakiteko”.

Nolanahi ere, Otxotekok ez du inor konbentzitu nahi. Aise nabaritzen da bere lerroetan nolabaiteko gonbita dagoela, batez ere estetikoa, ondoren norberak bere barnean murgiltzeko eta bere baitan erantzunak aurkitzeko eta norberaren ondorioetara iristeko: “Garenaren eta ez garenaren / arteko ezberdintasuna / estetika baten itzalpean bizitzea / besterik ez da”. Saia zaitez, irakurle, gonbidapen horri eusten, eta liburu honen orriotara hurbiltzen.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak