kritiken hemeroteka

8.475 kritika

« | »

Sakoneta / Juan Luis Zabala / Susa, 1994

Derrotaren laudorioa Aingeru Epaltza / Nabarra, 2002-04

Literaturan badira ekintzan oinarritutako liburuak, narrazioari gertakariz gertakari erritmo biziz tira egiten diotenak, irakurleari istorio delako bat hasi eta buka proposatzeko asmoz sortuak. Horien parean ditugu, berriz, giza existentziaren erraietan murgiltzen direnak, biziaren kaosari norabide bat aurkitzera saiatu edo, bertzerik gabe, noraezaren testigantza eman nahi dutenak. Juan Luis Zabalaren idazlanak bigarren multzo horretakoak dira, dudarik gabe. “Sakoneta” ipuin bilduma lekuko.

Juan Luis Zabalaren pertsonaiak ez dira zoriontsuak. Are gehiago, betidanik izan diote narda “orekan eta egunerokotasunean oinarritutako zorionari, aldez aurretik finkatutako zorionari, jakinaren gaineko zorion ezinbestekoari”.

Juan Luis Zabalaren pertsonaiek bizi bakartiaren apologia egiten dute, tristuraren gorazarrea, derrotaren laudorioa. Gizarteari gaizto deritze, familiari kartzela ankerra eta askatasunak bakardadea derrigorrezkoa duela uste dute.

Juan Luis Zabalaren pertsonaiak ez dute garaipenean sinesten. Biziaren ihesa galarazteko saioa baizik ez zaie iduritzen, alegia, “garaipenaren bidea hautatzeak zulo zabal eta erosoak zabaltzen dizkiola bizitzaren ihes etengabeari”.

Juan Luis Zabalaren pertsonaiek, aldez edo moldez, literatura dute ihesbide. Batek, ezezagun bati gutunak idazten dizkio, haien balioa “beren ulergaiztasunean, beren zentzugabetasunean” datzalakoan. Bertze batek “desoreka eta desosegua literatura bihurtu eta irakurleari bere erraietan sentiarazten dioten idazlerik gupidagabeenen idazlan ankerrak” maite ditu. Txirrindulari elbarrituak, berriz, idazle izan nahi duela erabakiko du, kirolean egin duen bidearekiko kidetasunak erakarrita: “beharbada, oraindik behintzat, oso idazle ona ere ez naiz —erraten dio bere buruari—, hasieran oso txirrindulari ona ere ez nintzen bezala, baina gerorako itxaropena badut, eta itxaropen horri argi egiteko asmo tinkoa”. Azken batez, bertze ipuin bateko kritikari ospetsu baina frustratuak dioen bezala, nork bere burua kontsolatzea du xede poesiak.

Ez dakigu Zabalaren helburua horixe ote zen liburu honetako hamaika ipuinak idazteari lotu zitzaionean. Bakardadearen eta ezintasunaren metafora eder bat utzi zuen, behintzat, irakurlearen eskuetan.

Azken kritikak

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi

Asier Urkiza

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Nagore Fernandez

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak