kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Anphora baita / Pello Otxoteko / Alberdania, 2010

Anphora baita Julen Azpeitia / Egan, 2010-06

Anfora baita da Pello Otxotekoren azken lana.

Anfora hautsi baten aurrean, Otxotekok, sentimen eta bizipenez betetako hausnarketen erakustaldi irudimentsuari bide eman dio.

Berehala, Anforak ezkutatzen duen sekretuak jakinahia sorraraziko du irakurlearengan.

Anfora hautsita dago.

Egilea, hala ere, ez da tentaldi ezkorrean erori eta, zorionez, ezta sadismoan ere: ez ditu bere pentsamenduak erabili Cioranek bezala irakurlea etsipenean itotzeko. Amets hautsien aurrean, zera dio: hautsiak bai, amets ordea! Otxotekok Anfora berreraikitzea proposatzen digu: “Anphorak bere desirak bete zituen lortezinak zirela ez zekielako”.

Zorionez, berriro ere, egileak, dibanaren ordezko izan nahi duten liburuetatik ihes egin du. Anforaren piezak (bai Anfora fisikoarenak, bai liburua osatzen duten poemak) ez dira pildorak. Otxoteko da den bezalakoa, ez du irakurlearen zerbitzariz mozorrotu nahi errezetategi adeitsua idazteko. Hainbat poematan, idazlea, gogorra izan arren, ez da ezkutatu, eta gure adiskide onenarengandik isiltasuna baino askoz gehiago jasoko ez genukeen egoeratan, zuzen eta garden, ideia lortuenak konpartituz, busti egin da, bide batez, irakurlea blaituz: “Garenaren eta ez-garenaren arteko ezberdintasuna estetika baten itzalpean bizitzea besterik ez da.”

Baina zer da Otxotekok berreraiki nahi duen Anfora? Eztanda egin duen eta barneko ehunak dardarazten dizkigun sentimenduen urtegi bat? Hutsalkeria, azalkeria eta txatxukeriaren aurrean, gure laberintuko minotauroari aurre egiteko duintasuna eta gizatasuna aldarrikatzen dituen asaldura ikonoa? Gaurko munduan disfrutatzea eta gordetzea merezi duten balio, amets, ideia, gogo eta errealitatez eraikitako Noe-ren bigarren ontzi moduko bat? Hondorik gabekoa izan daitekeen, koba zulo beltz baten tankerakoa ere eta lokatzez egindako entelekiaren metafora, Pandora kutxa deitu zutena?

Artisautza lan errubensiarra, jatorrietara garamatzana, existentziaren esanahi poliedrikoetara, non oraindik imajinatzeko aukera dugun, bizia bizitzea posible dela inozentzia galdu izan ez bagenu lez?

Gizakiok uharte bakarti garen neurrian, poesiaren itsasoan bidaiatuz, gure bihotzaren ispiluan begi berriz bilatzeko mezua bere baitan dakarkigun botila arkaikoa?

Irakurleak erabakiko du.

Irakurlea bera bihurtzen baita poema liburu honen protagonista. Irakurleak erabakiko du, puzzle bat osotzen duen gisa berean, Anforaren pieza bakoitzak proposatzen dizkion galdera eta hausnarketen aurrean, zer erantzun eta pieza desberdinak nola elkartu, bere Anfora propioa eraikitzeko.

Ez pentsa ariketa hain erraza denik: Pieza hauek, puzzlearenek ez bezala, hunkitu egiten dute, barnea ukitu egiten dute, bizia dute.

Azken finean, idazleak, irakurlearen konplizitateaz, nahi duena da hitzek hura gizaki izatearen zerizanaren mamiraino eraman dezaten.

Lortu ala ez, zalantzarik gabe, Anphora baitak, bere baitako hoberenarekin elkarrizketa sakona izateko aukera emango dio irakurleari.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak