kritiken hemeroteka

8.577 kritika

« | »

Iratzeen esporak / Igor Estankona / Susa, 2009

Urdin, azul, bleu, blue, blau… Ainara Maia / Gara, 2010-02-19

…tristea da gauzak ulertu nahian ez sentitzea. Hori gertatu zait Igor Estankonaren poema-liburuko olerkiekin, eta horrekin ez dut erran nahi gustatu ez zaidanik, baina ez dut gozatu. Horrekin ez dut erran nahi poema-liburu txarra edo ona denik.

Ulertu nahi eta ezin, baina beharbada ez da ulertu beharrik sentitzeko. Sentitzen ez bada, ordea, bizitza aldamenetik pasatzen zaigu, eta irakurri arren, liburuan aurkitutako olerkiek ez gaituzte hunkituko; ez dugu iratzeen esporarik sentituko. Eta benetan ederra izan daiteke ariman kilima eta laztan horiek sentitzea, baina nik ezin, triste baitaukat gogoa.

Hala ere, gristasun alaian eta axolagabean ezinbestekoa dugu urdintasun tristea, ala? Zeru eta lur artean nonbait idatziak izan diren olerki hauen zentzua harrapatzea ez zait erraza izan, eta ohartu naiz poesia trinkoa eta sakona izan daitekeela eta marmola bezain zeharkaezina. Ohartu naiz tristuraren korrontea edozein artekatik sartzen ahal dela, ez bagaude nonbait finko eta beti alde batetik bestera airean hegan bagabiltza; zeruko urdina sartzen zaigu barreneraino, paisaia gazitzen dugu eta ez dakigu zergatik.

Gauaren eta egunaren artean nonbait idatziak izan diren olerkiak ez ditut ulertu, eta ni izateari utzi diot, Igor izatera iristeraino. Ez gau beltz ez egun zuri, baina egunsenti gorriak urratu dit arima. Atzoko arratsalde urdina gogoan, geroaren huts-mina bihotzean, atzoko min hori ez da deus poetaren penazko hitzek zanpatzen nautelarik. Zaldi azulen eta izar gorrien artean poeta dago bere oroitzapenekin, eta nire hitzekin talka egiten dute, ez baitoaz zentzu berean. Nire tokira noan bezala, poetak udaberriko sagarrondo zuriak ditu amets, eta horrela, nire gogoa sagarrondora itzultzen da, jatorrizko bekatuzko tokira.

Poetak bere hitzak ulertzeko gonbita egin dit, baina nik ulertu gabe sentitu ditut, eta laino zuriei so gelditu naiz. Maitasunez begi azulak ikusi dizkiot poetari, eta bertze behin ahalegintzeko erran dit. Gauean nire begiak ere azul bilakatzen baitira, triste eta malenkoniatsu, eta bakarrik sentitu naiz liburuaren erdialdean. Hala ere, poetak ez nagoela bakarrik erran dit, bera dagoela lurrean, eta mugimendua eta minbizia zeruan. Maitasunari buruz mintzo zait goxo, begietatik begietara. Pertsonen harremanek hasiera eta bukaera duten arren, maitasun gorria ez da gelditzen. Min ematen du maitasuna hartu eta eman den toki guztietatik pasatzean bai, Igor, eta oroitzapenek ez dute osoki maitatzen uzten.

Baietzaren eta ezetzaren artean, maitasunaren sufrimendu egun hauek ordezkatuko dituzten egun berriak etorriko direnaren ametsa. Ametsa da egia bakarra. Maitasunaren eta bakardadean artean, bakarrizketa ulergaitza zenbaitetan poetarena. Amore eman dut eta pentsatzeari utzi diot Igorren aholkuari segituz, eta nire bidean noa. Pentsatzeari utzi bizitzaren loreak laztantzeko, eta pentsamendu alaiei bide eman. Oroitzapenak gure bidaide dira, eta gauza berriak probatzen dituzte. Denboraren eta plazeraren artean bazter berriak bizitzen ditugu, eta maite galduarengan pentsatzen dugu.

Zaharraren eta berriaren artean pentsamenduak daude. Hitzokin batera ezinezko amets guztiak itzultzen baitira etenik gabe haizearekin, iratzeen esporen gisa, arima kilikatzera. Harremanak eteten dira, baina maitasuna ez. Kolore anitzeko poemak ageri dira bertan, eta ulertzen saiatu gabe ur horretan busti gaitezen!

Azken kritikak

Aizkorak eta gutunak
Edorta Jimenez

Asier Urkiza

0 negatiboa
Arantzazu Lizartza Saizar

Nagore Fernandez

Akabo
Laura Mintegi

Aiora Sampedro

Espainolak eta euskaldunak
Joxe Azurmendi

Mikel Asurmendi

Lakioa
Josu Goikoetxea

Irati Majuelo

Poesia guztia
Safo

Aritz Galarraga

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Maddi Galdos Areta

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Hasier Rekondo

Akabo
Laura Mintegi

Jon Jimenez

Akabo
Laura Mintegi

Asier Urkiza

Gatazka eta abusua ez dira gauza bera
Laura Macaya

Nagore Fernandez

Beste zerbait
Danele Sarriugarte

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Kuntzak eta kerak
Sara Uribe-Etxeberria

Jon Martin-Etxebeste

Hitzetik ortzira
Ana Urkiza

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko urria

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

Hedabideak