kritiken hemeroteka

8.121 kritika

Azken kritikak

« | »

Mila ezker / Garbiñe Ubeda / Susa, 2009

Ezkerraren apologia Javier Rojo / El Correo, 2009-09-26

Ez da, ez, politikari buruzko saiakera Garbiñe Ubedak Mila ezker izenburuarekin eskaintzen duen liburu laburra, izenburua ikusita irakurleak hori pentsatzeko joera izan badezake ere. Ez da politikaz ari liburu horretan? edo bai, bertan kontatzen dena nola interpretatzen den da kontua, liburu osoa laurogeita bost orrialdetan luzatutako metaforatzat hartzen badugu. Liburuan idazleak ezker eskuaren apologia egin nahi du. Ezker eskuarena zentzu literalean ulertu behar da, hau da, ezker eskua esku ona dutenen gorabeherak eta arazoak kontatzen baitira, eskuina esku ona dutenen neurriko mundu batean behar den bezala egokitzeko ahaleginak egiten dituztelarik. Desberdina, “bestea”, ulertarazteko ahalegin txikia da liburua, mundu uniformatu batean eguneroko bizitzan ezker eskua esku ona dutenek uniformitate hori ez dela hain erabatekoa erakusten duten bitartean. Eta ez dakit euskaldunok, euskaldun izate hutsagatik, gauza guztietan diferente sentitzeko joera dugulako den, baina, liburuan azaltzen denaren arabera, ezkertiak ere halaxe aurkezteko tentazioan erori da idazlea, ezkertiek ere gauza guztietan bereziak direlako ideia zabaltzen baita orrialde horietan zehar.

Eskuinaren eta ezkerraren kontu honek moralean ere bere eragina izan du, hizkuntza askotan eskuina zuzenarekin eta ezkerra okerrarekin parekatu baitira. Zer esanik ez politikan, alor horretan gaur egun gauzak pixka bat desberdin aurkezten bazaizkigu ere, eskuinekoek gehienetan lotsa baitute eskuinekoak direla aitortzeko eta erdialdean kokatu ohi dute beren burua. Anekdota asko kontatzen dira ezker eskuaren apologia honetan, eta anekdota horien protagonistak musikariak, zientzialariak eta batez ere kirolariak izaten dira.

Eta kirola aipatzerakoan pilota agertzen zaigu derrigor, frontoietako ezker hormaren sinbologiaren presentziarekin. Honetan ere luzea da Oteizaren itzala. Liburu interesgarria eta dibertigarria da, gehiegi eskatzen ez bazaio, azken finean anekdotario bitxia besterik ez baita.

Eta bukatzeko, filologoaren oharra: idazleak esaten du, euskaraz, beste hizkuntza batzuetan ez bezala, ezker eta eskuinaren aipamenak ez duela hainbeste konnotazio moralik. Tira, Luis Mitxelenak FHVn (filologoek badakite zer den hori) aspaldian azaldu zuen “eskuin” (eta honen barianteen) hitzaren etimologia: “esku ona”. Eta eskuina esku ona bada, badakigu zer tokatzen zaion ezkerrari.

Azken kritikak

Alaska
Castillo Suarez

Irati Majuelo

Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña

Jon Martin-Etxebeste

Axularren gerizapean
Kepa Altonaga

Asier Urkiza

Emakume bat
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Atsoa
Victor Catala

Joxe Aldasoro

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Jon Martin-Etxebeste

Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi

Irati Majuelo

Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar

Mikel Asurmendi

Alaska
Castillo Suarez

Jon Martin-Etxebeste

Alaska
Castillo Suarez

Maddi Galdos Areta

Puskak
Irene Pujadas

Asier Urkiza

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Nagore Fernandez

Beirazko kanpaia
Sylvia Plath

Hasier Rekondo

Artxiboa

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

2022(e)ko iraila

2022(e)ko uztaila

2022(e)ko ekaina

2022(e)ko maiatza

2022(e)ko apirila

2022(e)ko martxoa

Hedabideak