kritiken hemeroteka

8.553 kritika

« | »

Postkronikak / Alberto Barandiaran / Elkar, 2009

Kazetarien begirada Javier Rojo / El Correo, 2009-08-15

Postkronikak du izenburua Alberto Barandiaranen saiakera liburu honek, agian edukiari begira “Bost kronika” bakarrik jarri behar zuen arren. Izan ere, liburu honetan idazlearen kazetari lanean oinarritutako bost kronika aurkezten baitzaizkigu, aldez edo moldez oroimenaren berreskuratzearekin lotuta daudenak. Betirako ahanzturan galdu baino lehenago azaleratu nahi ditu idazleak behinola gertatutakoak, funtzio hori ezinbestekoa izango balitzaio bezala.

Gauzak horrela, kazetaria garai batean pertsona batzuei gertatutakoaren kronikagilea izateaz gain, kontalaria izateaz gain, neurri handi batean pertsonaia ere bada kontatzen dituen kroniketan. Besteei dagozkien istorioak agertzen ditu, baina baita ere nola gauzatzen duen kontaketa, zer-nolako ibilbidea izan duen berak kontaketa hori egin ahal izateko. Bost kronika hauek “postkronikak” barik (“post”ez beteriko mundu batean bizi gara), “metakronikak” baitira. Gauzak horrela, ezinezkoa da kontatua eta kontatzen duenaren begirada bereiztea, liburu honetan agertzen diren kroniketan biak ala biak zeharo loturik baitaude. Eta neurri handi batean, begiradak osatzen du kontatutakoa. Galzorian dagoen oroimena berreskuratu nahi duelarik, bereziki hunkigarria da liburu honetan agertzen den lehenengo testua, non Auschwitz-en kontzentrazio eremuan hil zen emakume nafar baten istorioa berreraikitzen saiatzen baita, hildakoa betirako ahanzturaren ezerezean desagertu baino lehen, haren argazkia bilatzen duen bitartean. Hunkigarria, batez ere kontuan hartzen badugu bertan miloi pertsonatik gora hil zirela, eta bertan hil ziren gehienen aztarnak betiko desagertu zirela, inoiz existitu izan ez balira bezala.

Ia-ia inperatibo moraltzat hartzen du idazleak bere betebeharra, aztarnarik utzi gabe hil zirenek gutxienez halako ahalegina merezi baitute, bizi ere bizi zirelako froga bezala. Beste kronika batzuek gerra ondoko errepresiora daramate irakurlea, eta are garai modernoagoetara ere, martxoaren 11ra adibidez.

Kronikagilearen begirada gehiegi nabarmentzen da testu hauetan, eta batzuetan kazetaritzaren beraren funtzioari buruzko hausnarketak dirudite. Edonola ere, honelako liburu bat irakurtzen dudanean aitortu behar dut kontrako jarrerak pizten direla niregan. Izan ere, behin baino gehiagotan iruditzen zait oroimenak, lagungarri izan beharrean, lastre bihurtzeko arriskua duela bizitza normala egiterakoan.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Irati Majuelo

Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust

Aritz Galarraga

Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo

Aiora Sampedro

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Mikel Asurmendi

Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lurrez estali
Ximun Fuchs

Jon Jimenez

Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo

Mikel Asurmendi

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Artxiboa

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

Hedabideak