kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Abertzaleak eta euskara / Joxe Manuel Odriozola / Elkar, 2008

Nazio kontzeptuaren bidegurutzean Patxi Ssrriegi / Deia, 2008-07-01

Abertzaleak eta euskara, edo nazio euskaldunaren gainbehera. Horixe Odriozolak idatzitako saiakera liburuaren izenburu osoa, Elkar argitaletxeak plazaratutakoa. Kontu zaharra izanagatik gaurkotasun bete-betekoa. Bertan, euskal nazioaren inguruko kezkak eta jakinminak bultzatuta, eta eguneroko diskurtso politikoen marmarraz gogaituta, naziotasunaren muinaren bidegurutzeak argitzen eta azaltzen saiatu da Odriozola pentsalaria.

Bost bidegurutze bereiztu ditu egileak liburuan zehar; lehenengoa “Euskaldunok maizter abertzaleen nazioan”; bigarrena “Lurralde-nazionalismoaren errazkeriak”; hirugarrena “Nazio-kultura eta nazio-hizkuntza batasunean bat”; laugarrena “Nazio-alienazioaren zer-nolakoa edo arrotzak etxeko bihurtu zirenekoa”; eta bosgarrena, ia konklusio gisara, “Jo dezagun nazio euskaldunaren bidetik”. Aipamen ugari erabili ditu horretarako saio osoan zehar, zerrenda luze-luzea ageri da liburu bukaeran; besteak beste, Lizardi, Txillardegi, Aitzol, Rikardo Arregi, Pako Aristi, Artze, Xabier Arzalluz, Bernardo Atxaga, Erramun Baxok, Gotzon Garate, Karlos Garaikoetxea, Juan Jose Ibarretxe, Paulo Iztueta, Koldo Mitxelena, Lauaxeta… eta beste hainbat.

Baina zer leku du, oraindik orain, euskarak abertzaleen artean? Egileak agertzen duenez, “Agintari abertzaleak erdaldun dira, salbuespenak salbuespen. Baina elebidun direnean ere, euskararen erabilera-baliorik ezak hitz nazional arrotzera lerrarazten ditu. Ez baitute nortasun-galerarik sentitzen espainieraz edo frantsesez hitz eginda. Hitz nazional arrotzean erosoago eta etxekoago sentitzen dira agintari abertzaleak. Soslai psikolinguistiko hori duten herri agintariek zer egin dezakete nazio euskaldunaren alde?”

Zentzu horretan, badu liburuak salaketa kutsua, hain zuzen, euskal estatuarekiko lilura ezinbestean nazio kontzeptuarekin lotu dutenengan. Baikortasunez egina beti ere, izpiritu eraikitzailez. Horixe egilearen nahia, horixe gaurko euskaltzalearen ametsa gaurko testuinguru soziolinguistiko eta kulturalean: nazioaren euskal izaera etnolinguistikoa noizko? Horixe ere, funtsean, irakurleak zedarritu beharko duena, hain zuzen, Odriozolak noraino asmatzen duen.

Izan ere, ikerketa soziolinguistikoek erakusten dutenez, euskal gizarteko sektore batentzat euskara erabat arrotza denez, euskal hiztun berrien konkistan abiaraztea gero eta beharrezkoagoa izango da, euskara, abertzaleen artean ere, integraziorako elementua izan dadin, elementu beharrezkoa. Odriozolak garbi du: nazio-eraikuntzaren ezinbesteko baldintza da euskalduntasunetik eraikitzea.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak