kritiken hemeroteka

8.485 kritika

« | »

Oro bare / Ibai Iztueta / Utriusque Vasconiae, 2008

Oro bare, oro dardar Jon Kortazar / El País, 2008-06-30

Izenburu berezia jarri dio bere poema liburuari Ibai Iztuetak (Zegama, 1977): Oro bare. Hain zuzen ere, oro bare dagoela ematen badu ere, azpian badira mila dardara bizi. Joseba Sarrionandiaren aipu batekin hasten da poema bilduma: “Arroka hauetatik itsasoa begiratu / eta ematen du mantsoa, bare barea / ia lo dagoela”, baina horrela ematen badu ere, epika begiekin begiratzen duenak barnean diren tentsioen berri eman nahi du.

Aipura heldu baino lehenago, irakurleak elkarlanean egindako hitzaurre berezia izango du aurrean, eta han ematen zaizkio liburuko zenbait irakurketaren berri. Liburu osoa Lagerstätten bat da: “Lagerstätten esaten zaie gorputz biguneko faunen erregistro fosilei eta oso direnez bakanak eta arraroak palentologoek harribitxitzat dauzkate. Bizitzaren historiari buruzko informazio ezin preziatuagoa ematen digute lagerstättenek”.

Ibai Iztuetaren poemak ere bizitzako fosilak dira, bare eta geldi direnak, baina sentipen trumoitsu baten ondoren emanak, geldirik izan baina bizitzaren testigantza ematen dutenak.

Helburuak eta asmoak garbi azaldu dituen arren, poesia molde ugariak erabili ditu egileak liburuan, eta ironia puntu batek ez badu hutsik egiten (Ume artean, 101), nahiago ditut joera barnekoi batekin batera ondutakoak.

Iztuetak poesia molde nagusi bi lantzen ditu. Batetik badu pentsakizunaren eta hausnarketaren poesia egiteko joera nagusia, eta liburuko lehen aldea, bizitzako anekdotetan oinarriturik saiatzen da analogiaren bidez zentzu orokor bat bilatzen. Kontrastea da nagusi Oro bare deituriko poeman: “Alde batetik, nahaste bipolarra / Bestetik, igande bazkalaurre, oro bare badian. / Haizetxoa tamarizen adatsean katibu” (31), edo bizipen gogor eta eliptikoa Familia, lagunak deiturikoan (32).

Bestetik egunerokotasunetik gora egiten du poesiak gizartearen alderik kritikagarrienen bila, eta poema luzeetan hizkera arrunta erabiltzeko joera mantentzen du, batez ere laugarren aldean: “Mistika hutsa, kaferik gabe” deitzen den atalean.

Azken kritikak

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Simulakro bat
Leire Ugadi

Mikel Asurmendi

Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

Aritz Galarraga

Odolaren matxinadak
Miren Guilló

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi

Joxe Aldasoro

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

Hedabideak