susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Lile | Zubigilea »

Gauzen presentzia / Pablo Sastre / Elkar, 2007

Eguneroko gauza txikiak Lorea Amilibia / Deia, 2008-03-04

Ohea, komuna, atea, mahaiak, aulkiak,koilara-sardexkak… Emakumezkoen kuleroak eta gizonezkoen galtzontziloak. Eguneroko gauza txikiak. Eguneroko bizitzan inguruan ditugun gauzak aztertuz, Pablo Sastrek gure gizartearen azterketa itxuraz xume eta izatez zorrotza egiten du. Homo Faber omen da gure espeziea, etengabe tramankulu berriak asmatzen dabilena, baina momentu batetik aurrera, egileak erakusten duenez, gauza berriak asmatze etengabe hori ez zaio zor hobeto bizi nahiari, baizik-eta sistemak berak etengabe asmatzeko duen beharrari. Gure zerbitzurako sortzen ditugun makinek gure bizimodua aldatu ahala, makina bera bihurtzen da nagusi, eta gu industria horren morroi eta menpeko.

Aurreiritzi ideologiko orotik libre ari da Pablo Sastre, kontzeptu eta eskemei ez baizik eta munduari zuzenean erreparatuz, eta behaketa horretatik sortu du zibilizazio honen kritika erradikal bat, beronen oinarrian dagoen progresoaren fede itsua zalantzan jarriz. Ba al dago alternatibarik, ordea? Egungo garapenaren helburu ez hain urruna hondamendi erabatekoa denean, zaila bezain ezinbestekoa dirudi gelditu eta norabidea aldatzea.

Datu zehatzek, detaileek, garrantzitsua dira sarritan. Horrelako jakingarri bitxiz josita dago liburua: “XVIII. Mende bukaeran hasi ziren Europan klase bateko emakumeek kuleroak erabiltzen… Hori Europan —gaur egun, munduan barrena, emakume gehienek ez dute kulerorik ibiltzen… XIX mendekoak dira galtzontziloak. Bularretakoak 1889an asmatu ziren. Herriaren erabileran, kulero xinpleen ezinbestekotasunetik lujuzko lentzeriaranzko pausua, ustez guk ezagutu dugu. 1980. aldean, sedazko kulotak, enkajeak… indarrean heldu ziren gure herrietara, komertziorik etekintsuenetakoa izateraino. Zergatik erosten zituzten halako prendak, galdetutakoan, erosleek finezia, edertasuna, sedukzioa, “gorputza markatzea”, aipatzen zituzten. Oso gutxik ematen zuten utilitate-arrazoirik”. Bitxia benetan.