kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Sabino Arana Goiri / Jurgi Kintana / Elkar, 2007

Aranaren ibilbidea Javier Rojo / El Correo, 2008-02-16

Sabino Arana Goiriren biografia datorkigu Jurgi Kintanaren eskutik, “Euzkadiren aita” azpititulua duen liburu honetan. Kintana historialaria da, eta Arana bizi zen garaia eta garai horretan Bilbon zegoen kultur giroa oso ondo ezagutzen duela esan behar da. Besteak beste, esaten dudanaren lekukoa izan daiteke idazlearen doktore tesia bera, R. M. Azkueren ekarriaz ari dena. Aranaren biografia hau egiterakoan, bestalde, neutroa izaten saiatu da Kintana, Aranaren ideiak eta jarduera politikoa bere testuinguruan kokatu dituelarik, azaltzen saiatu baita “Euzkadiren aita”ren ibilbidea ez zela hain berezia izan. Nolanahi, batzuetan, apologiara heldu gabe (eta jakina, hagiografiara hurbildu ere egin gabe), Aranaren bizitza istorio epikoa izango balitz bezala kontatzen du, ilaka oztopori aurre egin behar izan zion heroi moduan irudikatuz. Pertsona batzuen bizitzaz aritzean, pertsona barik, pertsonaia publikoa izaten da begien aurrean daukaguna, eta pertsona, eguneroko erronka txikiei aurre eginez bizi behar izaten zuena, lausotuta gelditzen da pertsona horrek eraiki duen pertsonaia publikoaren atzean. Halaxe gertatzen da Sabinoren bizitzan ere, eta liburu honek uste izatekoa denari erantzuten dio horretan.

Bere ibilbide politikoa aurkezten zaigu liburuan, politikan izan zituen gorabeherak eta harremanak. Ibilbide politiko hori garaiaren testuinguruan kokatua agertzen zaigu eta Aranaren ideologiaren oinarriak argitzen zaizkigu. Baina atzean gelditzen zaigu pertsona, ezkutuan, bere burua agertzeko lotsa izango balitz bezala. Ideologiaren oinarriak azaltzerakoan idazleak ez ditu puntu polemikoenak baztertzen, hala nola arrazismoarena, baina argitzen saiatzen da zertan den. Biologismo hutsa baztertuta, Aranak arrazaren froga deituretan ikusten zuen. Esan liteke Aranak ez zuela zentzu estuan arrazaz hitz egiten, beste gauza batez baizik, agian etniarekin zerikusi handiagoa duen gauza batez.

Baina Sabino Arabaren ekarpenik handiena maila sinbolikoan dago. Aranak “Euskal Herria” kontzeptu neutro eta despolitizatua “Euzkadi” bihurtu zuen, etorkizunean gauzatu behar zen proiektu politiko bat, eta horretarako tresneria sinbolikoz hornitu zuen bere proiektua. Politikoaren jardunaren atzean pertsona, ordea, desagertu egiten da… Agian, horrexegatik oso interesgarriak iruditu zaizkit Aranaren ezkontzari eskainitako pasarteak.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak