kritiken hemeroteka

8.388 kritika

« | »

Sabino Arana Goiri / Jurgi Kintana / Elkar, 2007

Aranaren ibilbidea Javier Rojo / El Correo, 2008-02-16

Sabino Arana Goiriren biografia datorkigu Jurgi Kintanaren eskutik, “Euzkadiren aita” azpititulua duen liburu honetan. Kintana historialaria da, eta Arana bizi zen garaia eta garai horretan Bilbon zegoen kultur giroa oso ondo ezagutzen duela esan behar da. Besteak beste, esaten dudanaren lekukoa izan daiteke idazlearen doktore tesia bera, R. M. Azkueren ekarriaz ari dena. Aranaren biografia hau egiterakoan, bestalde, neutroa izaten saiatu da Kintana, Aranaren ideiak eta jarduera politikoa bere testuinguruan kokatu dituelarik, azaltzen saiatu baita “Euzkadiren aita”ren ibilbidea ez zela hain berezia izan. Nolanahi, batzuetan, apologiara heldu gabe (eta jakina, hagiografiara hurbildu ere egin gabe), Aranaren bizitza istorio epikoa izango balitz bezala kontatzen du, ilaka oztopori aurre egin behar izan zion heroi moduan irudikatuz. Pertsona batzuen bizitzaz aritzean, pertsona barik, pertsonaia publikoa izaten da begien aurrean daukaguna, eta pertsona, eguneroko erronka txikiei aurre eginez bizi behar izaten zuena, lausotuta gelditzen da pertsona horrek eraiki duen pertsonaia publikoaren atzean. Halaxe gertatzen da Sabinoren bizitzan ere, eta liburu honek uste izatekoa denari erantzuten dio horretan.

Bere ibilbide politikoa aurkezten zaigu liburuan, politikan izan zituen gorabeherak eta harremanak. Ibilbide politiko hori garaiaren testuinguruan kokatua agertzen zaigu eta Aranaren ideologiaren oinarriak argitzen zaizkigu. Baina atzean gelditzen zaigu pertsona, ezkutuan, bere burua agertzeko lotsa izango balitz bezala. Ideologiaren oinarriak azaltzerakoan idazleak ez ditu puntu polemikoenak baztertzen, hala nola arrazismoarena, baina argitzen saiatzen da zertan den. Biologismo hutsa baztertuta, Aranak arrazaren froga deituretan ikusten zuen. Esan liteke Aranak ez zuela zentzu estuan arrazaz hitz egiten, beste gauza batez baizik, agian etniarekin zerikusi handiagoa duen gauza batez.

Baina Sabino Arabaren ekarpenik handiena maila sinbolikoan dago. Aranak “Euskal Herria” kontzeptu neutro eta despolitizatua “Euzkadi” bihurtu zuen, etorkizunean gauzatu behar zen proiektu politiko bat, eta horretarako tresneria sinbolikoz hornitu zuen bere proiektua. Politikoaren jardunaren atzean pertsona, ordea, desagertu egiten da… Agian, horrexegatik oso interesgarriak iruditu zaizkit Aranaren ezkontzari eskainitako pasarteak.

Azken kritikak

Arkeologia haragitan
Beñat Arruti

Irati Majuelo

Norberak maite duena
Miren Billelabeitia

Amaia Alvarez Uria

Mendeku eskubidea
Ernesto Prat Urzainki

Jon Jimenez

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Asier Urkiza

Rifqa
Mohammed el-Kurd

Ibon Egaña

Galbahea
Gotzon Barandiaran

Paloma Rodriguez-Miñambres

Mesfida zaitez
Bea Salaberri

Mikel Asurmendi

Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate

Irati Majuelo

Argialdiak
Miriam Luki

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Leiho bat bihotzean
Aintzane Galardi

Paloma Rodriguez-Miñambres

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Asier Urkiza

Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith

Nagore Fernandez

Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia

Jon Jimenez

Sinposioa
Platon

Aritz Galarraga

Artxiboa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

Hedabideak