kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Antzararen bidea / Jokin Muñoz / Alberdania, 2007

Gerra mintzagai Jon Kortazar / El País, 2008-01-28

Nobela mota bi omen daude. Batzuk kontzientziak astindu eta aldatzeko eginak dira; besteek, ordea, irakurlea bere hartan uzten omen dute, irakurketaren ondoren ezer gertatu izan ez balitz bezala. Lehen kontakizun mota idazteko gogoa eta ahalmena zuela erakutsi zuen Jokin Muñozek (Castejon, 1963) Bizia lo ipuin liburu gogoangarrian. Lorpen berberetik hasi nahi izan du bere Antzararen bidea nobela argitaratu berria.

Ez da zalantzarik 1936 urteko Gerran Ebro ibaiaren ondoan gertatutakoa mingotsa, tragikoa eta basatia izan zela. Memoriara erakartzeak ere badu meritu literariorik. Aspaldiko partez Gerra Zibilari buruzko joera nagusitzen dela esango genuke, baina oso esku trebez eman du erahilketaren historia tragikoa Jokin Muñozek.

Nobelan badira alde oso aipagarriak. Lisaren eta lehergailu eztanda batez hiltzen den bere seme Igorren historia; nobelaren sarrera ere deigarria da pertsonaien izenak aipatzen ez direlarik, eta irakurleari lana ematen zaiolarik; antzararen eta inoiz ikusi ez baina beti amestuko den itsasoaren metafora nagusiak ardatz dira nobelan, eta matazak irakurlearen jakin-mina piztu du, azken momentuan crescendo mingotsean bukatzeko.

Argazki bat erabili izan da pertsonaiak aurrera eramango duten peskizaren abiaburu gisa. Askotan erabili izan den aitzakia narratiboa bada ere, ez du bere indarra galtzen nobela honetan. Nahiz eta urruna dirudien pertsonaia biren, Dioniren eta Igorren, arteko antza.

Momentu honetan ez dago argitzerik zein esku trebez idazten duen Jokin Muñozek, zenbat jokaldi desberdin erabiltzen dituen (autoironia barne, 157. or.), edo nola osatzen dituen pertsonaiak (nire gustuko Lisa osatuagoa da Gigi baino). Baina nobelak baditu bere ertz ez hain dotoreak. Errepikapenak adibidez (zenbat bider joaten omen dira taberna berdinetara pertsonaia biak lehen aldeko hirugarren eta zazpigarren kapituluetan?), baina nobela geroago eta meharrago egiten da, eta bigarren eta laugarren zatiak tentu handiz idatziak daude.

Jakin minak bultzatzen ditu pertsonaiak bere bidera, hutsik dagoen arbelean bizitzaren historia idaztera.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak