kritiken hemeroteka

8.475 kritika

« | »

Diotenez / Karlos Linazasoro / Erein, 2007

Dinosauroaren atzetik esna Joxe Irigoien / Deia, 2008-01-29

“Bati nobelak gustatzen bazaizkio, nobelak idazten ditu; ipuinak gustatzen bazaizkio, ba, ipuinak idazten ditu…”, Augusto Monterrosoren hitzak dira. Ipuin laburrak, mini-ipuinak eta mikroipuinak idazten zituen maisu handiaren arrastotik doa Karlos Linazasoro liburu honetan: “Nik ez dakit nobelak idazten. Gustuko nuke istorioak kontatzen jakitea, baina nire liburuetan ez dago istoriorik; ez da ezer gertatzen. Bizitzari buruzko hausnarketak dira”. Robert Walser idazle suitzarraren esaldi batek hausnartzeko aitzakia eman omen zion tolosarrari: “Zoriontasunak ez du liburu baterako materialik ematen, autosufizientea delako”.

Sarri gertatzen da, ordea, hitz soil batek, hitz soil batek, hitz kateatu batek, esaldi batek gure irudimenean halako oihartzun bat eragitea, eta hortik zerbait sortzea, zerbait ederra; aforismo bat, adibidez, ipuin ttiki-ttiki bat (hitz gutxirekin asko esan duena, konparazio batera) edo poema bat… Kasu honetan bezala: aforismoak, mini-ipuinak, mikroipuinak, poemak…”. Iban Zalduak liburu honi buruz ongi esan zuen bezala: “Poema liburu kamuflatua da, testu askori darion lirismoagatik”. Gaiaren aldetik, berriz, Karlos Linazasorok bere marka erantsi die, bere obsesioak, surrealismoaren talaiatik begiratzea, adibidez, edo umorea izuarekin jolasean jartzea, umore beltza, umore gorria, umore inteligentea; jolasak, literarioak eta hizkuntzaren bihurritzearekin zerikusia dutenak… Literatura obra bat, motzean esanda.

Erein-Euskadiko Kutxak 2007an antolatutako narratiba lehiaketan sari nagusia irabazi zuen Karlos Linazasoro tolosarrak aforismo-mikro/mini ipuin hauekin. Sariek liburu bat saritu ohi dute, baina kasu honetan mini-ipuinetan aitzindari den sortzaile bat ere saritu dela pentsatu nahi genuke.

Liburuak poema-liburu baten egitura gogorarazten digu; az du aurkibiderik, eta mokoka irakurtzera gonbidatzen gaitu. Aperitibo bat: “IZENPEA: Artzain zaharrak ez zekien ez irakurtzen ez idazten. Notarioak idazluma eskuratu zionean, dokumentua izenpe zezan, leihotik begira gelditu une llabur batez. Gero, bi hatzez, leun-leun, idazluma jetzi, eta artalde zoragarri bat marraztu zuen”. Perlak perlen gainean. Gozada bat, Karlos!

Azken kritikak

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi

Asier Urkiza

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Nagore Fernandez

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Lautadako mamua
Xabier Montoia

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak