kritiken hemeroteka

8.610 kritika

« | »

Diotenez / Karlos Linazasoro / Erein, 2007

Dinosauroaren atzetik esna Joxe Irigoien / Deia, 2008-01-29

“Bati nobelak gustatzen bazaizkio, nobelak idazten ditu; ipuinak gustatzen bazaizkio, ba, ipuinak idazten ditu…”, Augusto Monterrosoren hitzak dira. Ipuin laburrak, mini-ipuinak eta mikroipuinak idazten zituen maisu handiaren arrastotik doa Karlos Linazasoro liburu honetan: “Nik ez dakit nobelak idazten. Gustuko nuke istorioak kontatzen jakitea, baina nire liburuetan ez dago istoriorik; ez da ezer gertatzen. Bizitzari buruzko hausnarketak dira”. Robert Walser idazle suitzarraren esaldi batek hausnartzeko aitzakia eman omen zion tolosarrari: “Zoriontasunak ez du liburu baterako materialik ematen, autosufizientea delako”.

Sarri gertatzen da, ordea, hitz soil batek, hitz soil batek, hitz kateatu batek, esaldi batek gure irudimenean halako oihartzun bat eragitea, eta hortik zerbait sortzea, zerbait ederra; aforismo bat, adibidez, ipuin ttiki-ttiki bat (hitz gutxirekin asko esan duena, konparazio batera) edo poema bat… Kasu honetan bezala: aforismoak, mini-ipuinak, mikroipuinak, poemak…”. Iban Zalduak liburu honi buruz ongi esan zuen bezala: “Poema liburu kamuflatua da, testu askori darion lirismoagatik”. Gaiaren aldetik, berriz, Karlos Linazasorok bere marka erantsi die, bere obsesioak, surrealismoaren talaiatik begiratzea, adibidez, edo umorea izuarekin jolasean jartzea, umore beltza, umore gorria, umore inteligentea; jolasak, literarioak eta hizkuntzaren bihurritzearekin zerikusia dutenak… Literatura obra bat, motzean esanda.

Erein-Euskadiko Kutxak 2007an antolatutako narratiba lehiaketan sari nagusia irabazi zuen Karlos Linazasoro tolosarrak aforismo-mikro/mini ipuin hauekin. Sariek liburu bat saritu ohi dute, baina kasu honetan mini-ipuinetan aitzindari den sortzaile bat ere saritu dela pentsatu nahi genuke.

Liburuak poema-liburu baten egitura gogorarazten digu; az du aurkibiderik, eta mokoka irakurtzera gonbidatzen gaitu. Aperitibo bat: “IZENPEA: Artzain zaharrak ez zekien ez irakurtzen ez idazten. Notarioak idazluma eskuratu zionean, dokumentua izenpe zezan, leihotik begira gelditu une llabur batez. Gero, bi hatzez, leun-leun, idazluma jetzi, eta artalde zoragarri bat marraztu zuen”. Perlak perlen gainean. Gozada bat, Karlos!

Azken kritikak

Izen baten promesa
Hedoi Etxarte

Joxe Aldasoro

Zahartzaroaren maparen bila
Arantxa Urretabizkaia

Aiora Sampedro

Aizkorak eta gutunak
Edorta Jimenez

Mikel Asurmendi

Amorante frantsesa
Miren Agur Meabe

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Maialen Sobrino Lopez

Ahanzturaren aingerua
Maja Haderlap

Asier Urkiza

Espekulazioak
Arrate Egaña

Nagore Fernandez

Dena zulo bera zen
Eider Rodriguez

Txani Rodríguez

Azken batean
Lourdes Oñederra

Mikel Asurmendi

Auzokinak
Gorka Erostarbe

Maddi Galdos Areta

Esker onak
Delphine De Vigan

Irati Majuelo

Meditazioneak gei premiatsuen gainean...
Martin Duhalde

Gorka Bereziartua Mitxelena

Urte urdin ihesak
Jesus Mari Olaizola "Txiliku"

Hasier Rekondo

Emakume oinutsa
Scholastique Mukasonga

Maialen Sobrino Lopez

Artxiboa

2025(e)ko abendua

2025(e)ko azaroa

2025(e)ko urria

2025(e)ko iraila

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

Hedabideak