« Nostalgiaz eta musikaz | Hutsuneak »
Haragia / Eider Rodriguez / Susa, 2007
Biluztasuna Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-12-28
“Sufritzen duen gizaki oro da haragia” irakurtzen da Errautsa izeneko ipuinaren buruan. Ipuina Eider Rodriguezena da. Esaldia Elisabeth de Fontenayrena da, Silence des bêtes liburuari esker filosofoen artean ezaguna. Esaldia irakurri eta “oinaze” hitza etorri zait akordura, ez dakit zergatik, beharbada oinazeak, nonahi egoteagatik, ez duelako zergatirik behar, beharbada arrazoimenaz haratago egonik sentipen hutsaz adierazi behar delako, beharbada oinazea ez dagoelako adierazterik. Aipatutako ipuina, Errautsa alegia, honelaxe hasten da: “Aitona hil zenetik astean behin joaten zen amona Luciarenera”. Barthesen esaldi bat etorri zait, halabeharrez, akordura: “Maite izan dudanaren heriotza ikusi dut, erotzen ari naiz”. Hildakoa bere ama zen. Barthesek bere neurriak berreskuratu zituen heriotzari begira. “Bat-batean berdin zait moderno ez izatea” idatzi zuen gero. Oinazeak, izan ere, geure baitara bihurtzen gaitu, geure muinen hutsak erakusten dizkigu, gure izaera primitiboa jotzen du. Biluzik uzten gaitu. Eider Rodriguezen ipuina hirugarren pertsonan hasten da, baina amonaren heriotzaz jabetzen denean, amonak bere buruaz beste egiten baitu, lehen pertsonara da itzultzen, bere oinarrizko izaerara. Gustatu zait ipuina. Itxuraz azala, sakona da berez. Oinazeak, izan ere, azalekoa den oro sakonera eramaten du, norberaren barneraino. Barnetik kanpora joatea zailagoa da. Norberaren sufrimendutik besteenera joatea komeni den arren, gutxitan egiten da halako ariketarik. Nor bere baitako oinazearekin jartzen da bizitzen, kanpokoari begira gabe.
Liburua hamabi ipuinek osatzen dute, maila onekoak gehienak. Nahiago nuke gezurrik ez esan, esaterako. Elkarrizketa moduan dago antolatuta, prosaren berezko edergarririk gabe. Lortzen du, hala ere, hasieratik amaieraraino tentsioari eustea eta bukaeran sentipen suntsitzaile halakoa jabetzen da irakurleaz. Ez da ipuin kafkianoa, baina badu Kafkaren aire bat; ez absurduagatik. Mundu honetan absurdoa errealitatearen beste adiera baino ez da, sinonímoa.
Lehen ipuinak Haragia izenburua du. Jokoa balitz bezala, Karlos Linazasorekiko keinuz josita dago. Ipuinik diferenteena da, konplizitatea adierazten du.
Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez
Jon Jimenez
Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi
Asier Urkiza
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Nagore Fernandez
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Asier Urkiza
Girgileria
Juana Dolores
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
Amaia Alvarez Uria
Gabonetako ikuskizuna
Pedro Ignazio Barrutia
Gorka Bereziartua Mitxelena
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Ibon Egaña
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Aiora Sampedro